แม้ว่าคุณจะทำความสะอาดช่องปากเป็นอย่างดี ไม่ว่าจะเป็นการแปรงฟันถูกครั้งหลังมื้ออาหารอย่างน้อย 30 นาที, การใช้ไหมขัดฟันกำจัดเศษอาหารที่ติดอยู่ตามซอกฟัน หรือการใช้ยาน้ำบ้วนปากเพื่อกลั้วคอดับกลิ่นปากก็ตาม แต่วิธีเหล่านี้ไม่สามารถกำจัดเศษอาหารสะสมและคราบจุลินทรีย์ที่ติดสะสมอยู่บนเนื้อฟันได้ทั้งหมด แตกต่างจากการขูดหินปูนโดยเครื่องมือทางทันตกรรมที่ถูกออกแบบมาสำหรับกำจัดคราบสกปรกบนตัวฟันโดยเฉพาะ นอกจากจะช่วยให้ฟันสะอาดแล้วยังเพิ่มความแข็งแรงให้ฟันของเรามีอายุการใช้งานยาวนาน ป้องกันความเสี่ยงต่อปัญหาสุขภาพได้ดียิ่งขึ้นด้วย

ขูดหินปูน (Teeth cleaning) คืออะไร
หินปูน (Dental Tartar) เกิดจากเชื้อแบคทีเรียที่สะสมอยู่ตามเศษอาหารที่ติดอยู่ตามซอกฟัน โดยเฉพาะอาหารที่มีน้ำตาล จากนั้นแบคทีเรียจะค่อย ๆ เจริญเติบโตและสร้างหินปูนปกคลุมตัวเอง นอกจากนี้ยังผลิตกรดบางชนิดซึ่งมีฤทธิ์ทำลายแร่ธาตุในผิวเคลือบฟัน หากปล่อยไว้นานอาจไปทำลายเคลือบฟัน ส่งผลให้เนื้อฟันผุเสียหายและผุกร่อนลง ซึ่งการทำความสะอาดด้วยการแปรงฟัน, ใช้ไหมขัดฟัน หรือใช้น้ำยาบ้วนปากก็ไม่สามารถกำจัดหินปูนออกไปได้ ดังนั้นการขูดหินปูนจึงเป็นวิธีการรักษาและป้องกันปัญหาสุขภาพฟันได้ดี
ดังนั้นการขูดหินปูนจึงเป็นวิธีการทำความสะอาดช่องปากประเภทหนึ่งที่สามารถทำความสะอาดได้มากกว่าการดูแลสุขภาพช่องปากด้วยตัวเอง โดยทันตแพทย์จะใช้เครื่องมือทางทันตกรรมสำหรับขูดหินปูนทั้ง 2 ชนิด โดยชนิดแรกเหมาะสำหรับขูดด้วยแรงมือ ส่วนชนิดที่สองจะใช้การสั่นของเครื่องล้างอัลตร้าโซนิค (Ultrasonic Cleaners) สำหรับกะเทาะหินปูนออก ส่งผลให้ขูดหินปูนง่ายและเร็วยิ่งขึ้น และเนื่องจากหินปูนสามารถเกิดขึ้นมาใหม่ได้เสมอ ดังนั้นจึงควรเข้ารับการขูดหินปูนเป็นประจำเพื่อป้องกันปัญหาฟันที่อาจตามมาในอนาคต
ขูดหินปูน เหมาะกับใคร
การขูดหินปูนเหมาะสำหรับคนทุกเพศทุกวัย ตั้งแต่เด็กที่มีฟันน้ำนมขึ้นไปจนถึงผู้สูงอายุที่ยังมีสุขภาพฟันแข็งแรงค่ะ โดยเฉพาะกลุ่มคนต่อไปนี้:
- ผู้ที่มีหินปูนสะสมมาก
- ผู้ที่มีคราบเหลืองหรือคราบชาบนฟัน
- ผู้ที่มีกลิ่นปาก
- ผู้ที่มีเหงือกอักเสบเบื้องต้น
- ผู้ที่สูบบุหรี่เป็นประจำ
- ผู้ที่ดื่มกาแฟหรือชาเป็นประจำ
- ผู้ที่มีแนวโน้มเกิดหินปูนสะสมง่ายจากปัจจัยทางพันธุกรรม
หมอแนะนำให้ทำการขูดหินปูนเป็นประจำทุก 6 เดือนค่ะ

ขั้นตอนการขูดหินปูน
- เริ่มจากทันตแพทย์ตรวจเช็กช่องปากและฟัน กรณีที่ผู้เข้ารับการขูดหินปูนมีโรคประจำตัวบางชนิด เช่น โรคเบาหวาน, โรคความดันโลหิตสูง,โรคลมชัก, ผู้ที่มีเกล็ดเลือดต่ำ, ผู้ที่มีประวัติผ่าตัดเปลี่ยนลิ้นหัวใจ, ผู้ที่มีประวัติล้างไต ฯลฯ ทันตแพทย์จะประเมินอีกทีว่าสามารถเข้ารับบริการได้หรือไม่
- ทันตแพทย์เตรียมเครื่องมือและขูดหินปูนให้แก่ผู้เข้ารับบริการ ทั้งนี้อาจเกิดอาการเสียวฟันบ้างระหว่างการรักษา แต่อาการเหล่านี้จะหายไปเองภายในเวลาไม่นาน
- ทันตแพทย์ใช้ไหมขัดฟันทำความสะอาดอีกรอบเพื่อกำจัดเศษอาหารที่หลงเหลือ
- ขั้นตอนสุดท้าย ทันตแพทย์จะเคลือบฟลูออไรด์ด้วยการนำสารเคลือบฟันเทใส่พิมพ์ฟันแล้วให้ผู้เข้ารับบริการกัดค้างไว้ประมาณ 1-2 นาที ซึ่งจะช่วยเพิ่มความแข็งแรงของฟัน ป้องกันฟันผุ
คำแนะนำหลังขูดหินปูน
- หลีกเลี่ยงการบ้วนน้ำบ่อยเกินความจำเป็น เพราะจะกระตุ้นให้เลือดไหลมากขึ้น
- หลีกเลี่ยงอาหารรสจัด เพราะอาจกระตุ้นอาการเสียวฟันให้กำเริบหนักขึ้น
- ทำความสะอาดช่องปากได้ตามปกติ เพียงแต่แนะนำให้ใช้ยาสีฟันลดอาการเสียวฟันเพื่อบรรเทาอาการเสียวฟัน และเลือกใช้แปรงสีฟันขนนุ่มเพื่อป้องกันการระคายเคืองจากขนของแปรงสีฟัน
- รับประทานยาตามที่ทันตแพทย์จ่ายอย่างเคร่งครัด
- หากมีอาการเจ็บปวดหรือรู้สึกเสียวฟันนานเกิน 1 สัปดาห์ ให้รีบเข้าพบทันตแพทย์ทันที
- งดสูบบุหรี่เพื่อลดการสะสมของคราบหินปูน
ขูดหินปูนราคาเท่าไหร่
ราคาขูดหินปูนทั่วไปจะอยู่ที่ประมาณ 800 – 2,500 บาทต่อครั้งค่ะ ขึ้นอยู่กับปัจจัยต่างๆ ดังนี้ค่ะ:
- สถานที่ให้บริการ (คลินิกทั่วไป คลินิกเฉพาะทาง หรือโรงพยาบาล) ค่ะ
- เทคนิคและเครื่องมือที่ใช้ (ขูดด้วยเครื่องอัลตราโซนิกหรือขูดด้วยมือ) ค่ะ
- ปริมาณหินปูนที่สะสมในช่องปากค่ะ
- มีบริการขัดฟันหรือขัดเงาร่วมด้วยหรือไม่ค่ะ
ที่คลินิกของหมอ ราคาขูดหินปูนอยู่ที่ 800-1,500 บาทต่อครั้ง รวมบริการขัดฟันเพื่อให้ฟันเรียบและขาวสะอาดค่ะ

FAQ คำถามที่พบบ่อย
โดยปกติแล้วการขูดหินปูนจะใช้เวลาประมาณ 30 นาทีค่ะ
การขูดหินปูนอาจจะส่งผลต่อความรู้สึดเสียว ๆ แปลบ ๆ เล็กน้อยบริเวณที่เครื่องมือไปโดนค่ะ ซึ่งจะไม่ได้เป็นความรู้สึกเสียวแปลบทรมานเหมือนเสียวฟันนะคะ ซึ่งความรู้สึกมาก-น้อยนั้นจะขึ้นอยู่กับแต่ละบุคคลเลย บางคนที่ไวต่อความรู้สึกมาก ๆ ก็อาจจะไม่ชอบ แต่หมออยากให้ทุกคนอดทนและให้ความร่วมมือกับทันตแพทย์หน่อยนะคะ เพราะมีดีต่อสุขภาพในช่องปากมากจริง ๆ แต่หากรู้สึกเจ็บหรือเสียวฟันมากเกินไป แนะนำให้ยกมือข้างตรงข้ามกับคุณหมอ เพื่อบอกให้ทันตแพทย์ทราบได้ค่ะ
ในบางกรณีสำหรับบางเคสที่อาจเกิดขึ้นได้ในระหว่างการการขูดหินปูนก็คือ อาจทำให้รู้สึกเจ็บแปลบหรือเสียวฟันมาก ๆ ขณะขูด สาเหตุนั้นสามารถเกิดขึ้นได้หลายสาเหตุค่ะ เช่น
- คนไข้มีมีอาการเหงือกอักเสบหรือมีปัญหาเหงือกร่นค่ะ ทำให้รากฟันที่ไม่มีเคลือบฟันปกคลุมถูกเปิดเผย ทำให้เกิดความเสียวได้ง่ายขณะขูดหินปูนค่ะ
- คนไข้มีปัญหาปัญหาเสียวฟันเป็นประจำ ทำให้ฟันไวต่อความรู้สึกเป็นพิเศษ
- หินปูนติดอยู่บริเวณซอกฟันที่ใกล้กับเหงือกอ่อน หรือเป็นคราบฝังแน่นบริเวณซอกฟันทำให้เครื่องมือที่ใช้ขูดหินปูนสัมผัสกับเนื้อเยื่อเหงือกที่บอบบางได้ง่ายค่ะ ทำให้เกิดอาการเจ็บหรือระคายเคืองค่ะ
หมอแนะนำว่าหากคุณรู้สึกเจ็บมากระหว่างการขูดหินปูน สามารถแจ้งทันตแพทย์เพื่อขอยาชาเฉพาะที่ได้ค่ะ และหากขูดหินปูนหมดแล้ว หลังจากรับการรักษาไปแนะนำให้ใส่ใจการทำความสะอาดช่องปากให้ดียิ่งขึ้น เพื่อลดการสะสมของหินปูน ไม่เกิดหินปูนตามซอกเล็กซอกน้อยในช่องปาก ซึ่งการดูแลช่องปากที่สม่ำเสมอจะช่วยให้การขูดหินปูนในครั้งถัดไปเจ็บน้อยลง หรือลดจำนวนครั้งในการมาพบทันตแพทย์ให้น้อยลงด้วยค่ะ
โดยทั่วไป หินปูนจะเริ่มสะสมภายใน 24-72 ชั่วโมงหลังการแปรงฟัน และมักเริ่มเห็นได้ชัดหลังจาก 2-3 เดือนค่ะ คุณควรพิจารณาขูดหินปูนเมื่อพบสัญญาณต่อไปนี้ค่ะ:
- เห็นคราบสีเหลืองหรือสีน้ำตาลสะสมบริเวณคอฟันหรือซอกฟันค่ะ
- รู้สึกมีคราบขรุขระเมื่อใช้ลิ้นดันบริเวณด้านหลังฟันหน้าล่างค่ะ
- มีกลิ่นปากที่แปรงฟันแล้วไม่หายค่ะ
- เหงือกมีอาการอักเสบ บวมแดง หรือมีเลือดออกเวลาแปรงฟันค่ะ
แม้ว่าหินปูนจะยังไม่เยอะมาก หมอแนะนำให้ขูดหินปูนทุก 6 เดือนตามคำแนะนำมาตรฐานค่ะ เพราะการขูดหินปูนไม่ได้เป็นเพียงการกำจัดหินปูนเท่านั้น แต่ยังเป็นการตรวจสุขภาพช่องปากโดยรวมด้วยค่ะ
หมอไม่แนะนำให้รอจนหินปูนสะสมมากเกินไป เพราะอาจนำไปสู่ปัญหาเหงือกอักเสบและโรคปริทันต์ที่รักษายากขึ้นค่ะ
ขูดหินปูนเองได้ไหม
ไม่ควรขูดหินปูนเองที่บ้านค่ะ เพราะมีความเสี่ยงและอันตรายหลายประการดังนี้:
- เครื่องมือที่ใช้สำหรับขูดหินปูนเป็นเครื่องมือเฉพาะทางต้องผ่านการฆ่าเชื้อและการใช้งานโดยผู้เชี่ยวชาญค่ะ
- การขูดหินปูนไม่ถูกวิธีอาจทำให้เหงือกบาดเจ็บ เกิดการติดเชื้อ หรือทำลายเคลือบฟันได้ค่ะ
- หากใช้เครื่องมือที่ไม่เหมาะสมอาจทำให้ฟันเกิดรอยร้าวหรือเกิดการระคายเคืองเหงือกอย่างรุนแรงค่ะ
- ทันตแพทย์และผู้ช่วยทันตแพทย์ผ่านการฝึกอบรมและมีความชำนาญในการจัดการกับหินปูนในบริเวณที่มองเห็นยากค่ะ
แม้จะมีอุปกรณ์ขูดหินปูนสำหรับใช้เองที่บ้านวางจำหน่ายตามท้องตลาด แต่หมอไม่แนะนำให้ซื้อมาใช้ค่ะ เพราะอาจก่อให้เกิดปัญหาสุขภาพช่องปากที่รุนแรงกว่าเดิมค่ะ ทางที่ดีคือ ควรพบทันตแพทย์เพื่อขูดหินปูนทุก 6 เดือน และรักษาสุขภาพช่องปากด้วยการแปรงฟันและใช้ไหมขัดฟันอย่างสม่ำเสมอค่ะ
เลือดออกระหว่างการขูดหินปูนเป็นอาการที่พบได้บ่อยค่ะ สาเหตุหลักมาจากเหงือกอักเสบที่เกิดจากการสะสมของหินปูนและคราบจุลินทรีย์เป็นเวลานานค่ะ เมื่อเหงือกอักเสบจะมีอาการบวมแดงและมีเลือดออกง่ายเมื่อถูกสัมผัสหรือกระทบด้วยเครื่องมือขูดหินปูนค่ะ นอกจากนี้ หากคุณขูดหินปูนนานๆ ครั้ง หินปูนจะสะสมมาก และเมื่อถูกขูดออกจะทำให้เหงือกบาดเจ็บและมีเลือดออกได้มากค่ะ
ปัจจัยอื่น ๆ ที่อาจทำให้เลือดออกมากระหว่างขูดหินปูน ได้แก่ การใช้ยาบางชนิด เช่น ยาต้านการแข็งตัวของเลือด หรือโรคทางระบบ เช่น เบาหวาน โรคเลือด หรือโรคที่มีผลต่อการแข็งตัวของเลือดค่ะ เลือดออกระหว่างขูดหินปูนมักจะหยุดเองภายในไม่กี่ชั่วโมงค่ะ หากเลือดออกนานเกิน 24 ชั่วโมงควรกลับไปพบทันตแพทย์ค่ะ
ไม่จริงเลยค่ะ เพราะการขูดหินปูนที่ถูกวิธีจะกำจัดเฉพาะคราบหินปูนที่เกาะอยู่บนผิวฟัน ไม่ได้ขูดเนื้อฟันหรือเคลือบฟันออกค่ะ สำหรับบางเคสที่เข้าใจผิดว่าการขูดหินปูนแล้วฟันบางลง ส่วนใหญ่มักเกิดในเคสที่คนไข้มีหินปูนเกาะเยอะมาก ๆ จนทำให้บริเวณเหงือกรอบ ๆ ฟัน ร่น และเมื่อทันตแพทย์ขูดหินปูนออกไป ก้ทำให้หลังขูดฟินปูนออกไปแล้วคนไข้รู้สึกว่าคอฟันโผล่หรือเหงือกร่น กฟันไวต่อความร้อน-เย็นมากขึ้น
สามารถรับประทานอาหารได้ตามปกติค่ะ เพียงแต่ควรแปรงฟันต้องเข้ารับบริการ เนื่องจากมีเศษอาหารหลังรับประทานอาหารติดมาด้วย ซึ่งอาจทำให้ทันตแพทย์ตรวจฟันยากขึ้นค่า
การขูดหินปูนสามารถทำให้ฟันขาวขึ้นได้ในระดับหนึ่งค่ะ แต่ไม่ได้ทำให้ฟันขาวขึ้นมากเหมือนการฟอกสีฟันค่ะ
เมื่อทันตแพทย์ขูดหินปูนจะกำจัดคราบหินปูนที่มีสีเหลืองหรือน้ำตาลที่เกาะอยู่บนผิวฟัน และคราบสีจากอาหารและเครื่องดื่มที่สะสมบนผิวฟันค่ะ หลังจากขูดหินปูนเสร็จ ทันตแพทย์มักจะขัดฟันด้วยผงขัดพิเศษเพื่อขจัดคราบสีที่ติดอยู่บนผิวฟันให้หมดค่ะ ทำให้ฟันดูสะอาดและสว่างขึ้นกว่าเดิมค่ะ
อย่างไรก็ตาม การขูดหินปูนไม่สามารถเปลี่ยนสีฟันธรรมชาติของคุณให้ขาวขึ้นได้ค่ะ หากต้องการให้ฟันขาวขึ้นมากกว่านี้ หมอแนะนำให้ปรึกษาทันตแพทย์เกี่ยวกับการฟอกสีฟันเพิ่มเติมค่ะ
หมอแนะนำให้ทำความสะอาดฟันอย่างสม่ำเสมอและขูดหินปูนทุก 6 เดือนเพื่อรักษาสุขภาพช่องปากที่ดีและให้ฟันดูสะอาด สว่างอยู่เสมอค่ะ
สำหรับการขูดหินปูน คนไข้สามารถมาใช้บริการที่ Tooth Luck Dental Clinic ได้นะคะ คลินิกทันตกรรมของเราค่ะ เรามีทันตแพทย์และผู้ช่วยทันตแพทย์ที่มีความชำนาญ ใช้เครื่องมือขูดหินปูนที่ทันสมัย
นอกจากนี้เรายังมีบริการขัดฟันและขัดเงาหลังขูดหินปูน และใช้คำแนะนำหลังการขูดหินปูนที่ถูกต้อง ด้วยราคาเริ่มต้นที่ 800 - 1,500 บาท ซึ่งคุ้มค่าเมื่อเทียบกับคุณภาพและมาตรฐานการให้บริการค่ะ คลินิกของเรามีสาขาให้บริการทั้งในนนทบุรีและขอนแก่น เพื่อความสะดวกของคุณค่ะ หมอขอเชิญชวนให้มาใช้บริการขูดหินปูนที่คลินิกของเรา เพื่อดูแลสุขภาพช่องปากของคุณให้ดีอยู่เสมอนะคะ