หนึ่งในปัญหาที่ใครหลายคนอยากรู้เกี่ยวกับการจัดฟันนั่นคือการปรับเครื่องมือจัดฟันว่าทำไมถึงต้องปรับเครื่องมือทุกเดือน แต่บางคนปรับเพียง 2 เดือนครั้ง หรือบางคนไม่ต้องเข้าไปปรับเครื่องมือเลย แล้วปรับเครื่องมือแต่ละครั้งเจ็บไหม ดูแลสุขภาพช่องปากหลังการปรับเครื่องมืออย่างไรได้บ้าง วันนี้หมอณัฐจะมาเล่าให้ฟังค่ะ
ทำไมต้องปรับเครื่องมือจัดฟันทุกเดือน
ต้องเข้าใจก่อนนะคะว่าฟันคนเราจะมีการเคลื่อนที่ตลอดเวลาระหว่างการจัดฟัน ซึ่งตัวเครื่องมือจัดฟันจะมีลวดจัดฟันที่ช่วยให้แบร็กเก็ตเคลื่อนฟันไปตามทิศทางการที่หมอฟันวางแผนไว้ทีละเล็กละน้อย เพราะถ้าหากออกแรงมากเกินไป อาจทำให้ขากรรไกรสร้างกระดูกไม่ทันและทำให้ฟันล้มได้ ซึ่งลวดจัดฟันแต่ละชนิดจะมีคุณสมบัติแตกต่างกันออกไป อย่างลวดสแตนเลสจะทนทานต่อการใช้งานได้ดี ไม่เป็นสนิมง่าย หรือลวดนิกเกิลไทเทเนียมจะให้แรงดันคงที่ เหมาะกับการดัดฟันที่ใช้แรงน้อย ๆ ส่วนยางจัดฟันก็ต้องเปลี่ยนทุกเดือนด้วยเช่นกันค่ะ เพราะยางตัวนี้จะทำหน้าที่รัดแบร็คเก็ต (Bracket) กับลวดให้อยู่กับที่ ฟันจึงเรียงตัวตามตำแหน่งที่ติดเครื่องมือไว้ แต่อย่าลืมนะคะว่ายางจัดฟันเป็นสิ่งที่มีอายุการใช้งาน หากปล่อยไว้นานอาจเสียประสิทธิภาพในการรัดแบร็คเก็ต ทางที่ดีที่สุดควรเข้ามาเปลี่ยนลวดจัดฟันและยางจัดฟันทุก ๆ เดือนตามนัดหมายของคุณหมอเพื่อให้ผลลัพธ์เป็นไปตามแผนการรักษาของคุณหมอค่ะ
แล้วทำไมบางคนถึงไม่ต้องปรับเครื่องมือบ่อย
ขึ้นอยู่กับชนิดของเครื่องมือจัดฟันค่ะ หากคนไข้จัดฟันโลหะ จะต้องเข้ารับการปรับเครื่องมือทุก 1 เดือนตามอายุการใช้งานของลวดจัดฟันและยางรัดฟัน แต่หากใครจัดฟันดามอน อาจเข้าพบคุณหมอ 2 เดือน/ครั้ง เนื่องจากเทคโนโลยีที่ใช้ในเครื่องมือจัดฟันดามอนที่ไม่ต้องใช้ยางรัด แถมยังช่วยให้ฟันเคลื่อนตัวได้ไว ไม่ต้องมาพบคุณหมอทุกเดือนเพื่อขยับเครื่องมือทีละนิดละน้อย ส่วนบางคนที่จัดฟันใส อาจไม่ต้องพบคุณหมอเลยก็ได้หากเครื่องมือไม่ได้มีปัญหา เนื่องจากจะมีชุดเครื่องมือที่คนไข้สามารถสวมใส่และถอดได้ด้วยตัวเอง เพียงแค่เปลี่ยนเครื่องมือตามระยะเวลาที่คุณหมอกำหนดให้ก็พอค่ะ
ดูแลช่องปากหลังปรับเครื่องมืออย่างไรดี
- ทานยาแก้ปวดพาราเซตามอลเพื่อบรรเทาอาการจากเครื่องมือจัดฟัน
- หากพบแผลร้อนในจากเครื่องมือจัดฟัน ให้เช็ดเครื่องมือบริเวณที่มีแผลให้แห้งด้วยสำลี จากนั้นจึงใช้ขี้ผึ้งที่แพทย์ให้ มาปั้นเป็นก้อนแล้วแปะทับเครื่องมือบริเวณนั้นเพื่อกันไม่ให้เครื่องมือทิ่มแผล ส่วนแผลในปากที่เกิดขึ้น สามารถทานยาไตรแอมซิโนโลน (Triamcinolone) บรรเทาอาการได้เลยค่ะ
- รับประทานอาหารที่ไม่แข็งหรือเหนียวจนเกินไปเพื่อลดความเสี่ยงต่อการแตกหักของเครื่องมือจัดฟัน โดยเฉพาะเครื่องมือจัดฟันโลหะและเซรามิก
- ทำความสะอาดช่องปากอย่างถูกวิธีและถี่ขึ้น เนื่องจากเครื่องมือจัดฟันอาจเป็นแหล่งสะสมของเศษอาหารง่ายขึ้น หมอณัฐขอแนะนำให้แปรงฟันและใช้ไหมขัดฟันทุกครั้งหลังมื้ออาหาร หรือทำความสะอาดอย่างน้อยวันละ 3 ครั้ง
- หลีกเลี่ยงกิจกรรมเสี่ยงที่ทำให้ฟันได้รับความเสียหาย เช่น ใช้ฟันเปิดขวด, นอนกัดฟัน หรือเล่นกีฬาที่เสี่ยงต่อการปะทะสูง หากจำเป็นจริง ๆ แนะนำให้ใส่เฝือกสบฟัน (Occlusal splint) ทุกครั้งก่อนนอนหรือเล่นกีฬา
- พบคุณหมอตามนัดทุกครั้ง หากมีเหตุจำเป็นให้รีบพบในภายหลังโดยเร็วที่สุด
- หากพบความผิดปกติภายในช่องปาก ให้รีบเข้าพบคุณหมอทันที
Q&A คำถามที่พบบ่อย
1. ปรับเครื่องมือจัดฟัน เจ็บไหม
สำหรับอาการเจ็บหลังปรับเครื่องมือเกิดจากการปรับลวดเพื่อให้ฟันเคลื่อนตัวตามตำแหน่งที่คุณหมอวางแผนไว้ นอกจากนี้อาจมีอาการระคายเคืองบริเวณกระพุ้งแก้ม หรือฟันโยกเองประมาณ 5-7 วัน แต่เมื่อร่างกายเริ่มคุ้นชินกับเครื่องมือแล้ว อาการต่าง ๆ จะค่อย ๆ ดีขึ้นและหายได้เองค่ะ
2. ใส่เหล็กจัดฟันกี่วันหายปวด
โดยทั่วไปจะมีอาการปวดตึงหลังใส่เหล็กประมาณ 3 วันแรกหลังการจัดฟัน และอาการจะค่อย ๆ ดีขึ้นภายใน 1-2 สัปดาห์ ในระหว่างนี้คนไข้สามารถทานยาแก้ปวดพาราเซตามอลได้ค่ะ แต่ห้ามทานยาแก้ปวดนอกเหนือจากนี้นะคะ เพราะยาตัวอื่นอาจมีผลต่อการเคลื่อนตัวของฟันที่ยากขึ้นค่ะ แต่หากอาการยังไม่ดีขึ้นหลังจัดฟันไปแล้ว 1 สัปดาห์ ให้รีบมาพบคุณหมอโดยเร็วที่สุดค่ะ
3. จัดฟันเจ็บตลอดเวลาไหม
เนื่องจากเครื่องมือจัดฟันไม่ใช่สิ่งที่เกิดขึ้นเองภายในร่างกายของเรา ร่างกายจึงต้องใช้เวลาปรับตัวพอสมควร แต่อาการปวดส่วนใหญ่จะเกิดขึ้นเพียง 3-5 วันแรกเท่านั้นค่ะ หรือบางคนอาจปวดนานหน่อยเป็นสัปดาห์
4. ปรับเครื่องมือจัดฟันปวดมาก ทำอย่างไรดี
สำหรับวิธีบรรเทาอาการปวดมี 2 วิธี ได้แก่ ทานยาแก้ปวดพาราเซตามอล และทาขี้ผึ้งเพื่อกันไม่ให้เครื่องมือทิ่มเหงือกค่ะ
5. ลืมนัดหมอปรับเครื่องมือจัดฟัน ควรทำยังไง
คำแนะนำเดียวของหมอณัฐคือรีบพบคุณหมอโดยเร็วที่สุดค่ะ โดยทั่วไปแล้วคลินิทันตกรรมทุกแห่งจะโทรศัพท์สอบถามเบื้องต้นอยู่แล้วว่าคนไข้สามารถเข้ามาปรับเครื่องมือหรือไม่ ในกรณีที่คนไข้ลืมว่ามีนัดหมายแล้วเพิ่งนึกได้ ให้รีบหาเวลาว่างไปปรับเครื่องมือทันทีค่ะ เพราะหากปล่อยไว้นานอาจมีผลต่อเครื่องมือโดยตรงค่ะ เนื่องจากเครื่องมือจัดฟันทุกชนิดจะมีอายุการใช้งานในตัวเอง โดยเฉพาะยางจัดฟันของเครื่องมือจัดฟันโลหะที่มีอายุการใช้งานเพียง 1 เดือนเท่านั้น หากคนไข้ละเลยการปรับเครื่องมือเป็นเวลานานหลายเดือนหรือถึงขั้นเป็นปี อาจทำให้ยางเสื่อม ฟันเคลื่อนตัวไม่ตรงตามแผนการรักษาของคุณหมอ เป็นเหตุให้ต้องมานั่งจัดฟันรอบสองโดยใช่เหตุอีกด้วยค่ะ
6. การจัดฟันแบบไหนเร็วสุด
สำหรับประเภทการจัดฟันที่เร็วที่สุดคือการจัดฟันใสค่ะ เพราะการจัดฟันใสจะติดเครื่องมือจัดฟันที่ถูกออกแบบมาตามลักษณะช่องปากของคนไข้รายนั้นโดยเฉพาะ
7. ติดเครื่องมือจัดฟันกี่บาท
สำหรับบริการเคลียร์ช่องปากจาก Tooth Luck Dental Clinic มีเรทราคาตามรูปแบบการจัดฟัน ดังนี้
- จัดฟันแบบโลหะ 35,000-50,000 บาท
- จัดฟันใส invisalign go เริ่มต้นที่ 69,000 บาท
- รีเทนเนอร์ (คู่ละ) 3,000 บาท
- จัดฟันแบบสองชั้น (AOSC) 40,000-50,000 บาท
- จองโปรจัดฟัน 999 บาท
8. จัดฟันที่ไหนดี
หากคุณมีปัญหาช่องปาก ไม่ว่าจะเป็นฟันซ้อนฟันเก ฟันห่าง ฟันสบผิดปกติ เรา Tooth Luck Detal Clinic เป็นคลินิกทันตกรรมสำหรับเด็กและทุกคนในครอบครัว เรามีทีมทันตแพทย์พร้อมให้บริการทันตกรรมมากมาย ไม่ว่าจะเป็นจัดฟัน ถอนฟัน ผ่าฟันคุด ฟอกสีฟัน ขูดหินปูน อุดฟัน รักษารากฟัน รากฟันเทียม วีเนียร์ ฟันปลอม และบริการทันตกรรมสำหรับเด็ก มาพร้อมเครื่องมือที่ทันสมัย ได้มาตรฐาน และครบครัน ทั้งนี้ก็เพื่อสุขภาพช่องปากที่ดีที่สุดสำหรับเด็ก ๆ และชาวจังหวัดขอนแก่นอย่างแท้จริง
อุดฟันหน้าเจ็บมั้ย อยู่ได้นานแค่ไหน ดูแลอย่างไรให้ฟันแข็งแรง
แม้ว่าฟันจะขึ้นชื่อในเรื่องของความแข็งแรง หากดูแลสุขภาพช่องปากอย่างเหมาะสมก็อาจทำให้ฟันอยู่คู่กับช่องปากของเราไปได้ตลอดชีวิตเลยทีเดียว [...]
จัดฟันซ้อนเก มีเขี้ยว ใช้เวลานานไหม จัดฟันแบบไหนช่วยได้บ้าง
ฟันซ้อนเก มีเขี้ยว [...]
ปักหมุดจัดฟันคืออะไร เจ็บไหม เหมาะกับปัญหาฟันแบบไหน
จริงอยู่ที่การจัดฟันจะเน้นการใช้เครื่องมือจัดฟันเป็นหลัก แต่หากคนไข้มีปัญหาฟันเรียงตัวผิดปกติบางประเภทก็อาจจำเป็นต้องใช้หมุดจัดฟันเข้าร่วมด้วย [...]
รากฟันเทียมหลุด เกิดจากอะไร มีวิธีดูแลและป้องกันอย่างไร
แม้ว่าคุณจะเคยผ่านการทำรากฟันเทียมมาแล้ว แต่หากวันนึงรากฟันเทียมเกิดหลุดขึ้นมาก็อาจทำให้คุณรู้สึกไม่สบายใจเป็นอย่างมาก [...]
ขี้ผึ้งจัดฟัน คืออะไร ทำไมคนจัดฟันต้องพกติดตัวไว้
เมื่อเริ่มจัดฟันแล้วคุณหมอจะให้ขี้ผึ้งจัดฟันเอาไว้ทาบนเครื่องมือจัดฟัน ว่าแต่ทำไมต้องเป็นขี้ผึ้งด้วย [...]
จัดฟันเหงือกบวม หายเองได้หรือไม่ แก้ยังไงดี
แม้ว่าการจัดฟันจะช่วยแก้ปัญหาฟันเรียงไม่เป็นระเบียบที่อาจก่อให้เกิดปัญหาสุขภาพฟันตามมาได้ แต่ในช่วงระหว่างการจัดฟันนั้นคนไข้อาจต้องรับมือกับความผิดปกติบางอย่างที่เกิดขึ้นภายในปาก [...]