ฟันน้ำนมผุ อันตรายแค่ไหน ดูแลสุขภาพช่องปากลูกน้อยอย่างไรดี

หนึ่งในปัญหาฟันที่พบบ่อยที่สุดสำหรับหมอณัฐนั่นคือฟันน้ำนมผุที่นอกจากจะทำให้ฟันผิดรูป ดูไม่สวยงามเวลายิ้มแล้ว ยังก่อให้เกิดปัญหาลากยาวไปจนถึงฟันแท้ที่กำลังขึ้นในอนาคตอีกด้วยนะคะ วันนี้เราจะพามาทำความรู้จักกับฟันผุประเภทนี้กันว่าเกิดจากอะไร ดูแลป้องกันอย่างไรไม่ให้เกิดปัญหาฟันคอยกวนใจ ถ้าพร้อมแล้วมาอ่านกันเลยค่ะ

ฟันน้ำนมผุเกิดจากอะไร

เกิดจากแบคทีเรียที่สะสมอยู่ในช่องปากเป็นเวลานาน เปลี่ยนสภาพน้ำตาลและแป้งที่มาจากเศษอาหารที่ตกค่้างในช่องปากให้กลายเป็นกรดที่มีฤทธิ์ทำลายแร่ธาตุบนผิวฟัน อีกทั้งรวมตัวกันกับน้ำลายเป็นคราบเหนียวเกาะตามผิวฟัน หากปล่อยไว้เป็นเวลานานอาจก่อให้เกิดรูผุขนาดเล็กบนฟันโดยที่ตัวรูจะขยายใหญ่ขึ้นจนกลายเป็นโรคฟันผุในที่สุดค่ะ

ฟันผุในเด็กเกิดขึ้นเมื่อไหร่

เกิดขึ้นตั้งแต่ช่วงอายุประมาณ 6 เดือนขึ้นไป ซึ่งเป็นช่วงที่เด็กมีฟันซี่แรกขึ้นมาพ้นเหงือกอย่างเห็นได้ชัด แม้ว่าจะเป็นช่วงที่เด็กมีฟันขึ้นมาสำหรับบดเคี้ยวอาหารแล้วก็ตามแต่เนื่องจากชั้นเคลือบฟันน้ำนมมีความหนาเพียงครึ่งหนึ่งของฟันแท้ จัดว่าเป็นเคลือบฟันที่บอบบาง อีกทั้งมีแคลเซียม (Calcium) ฟอสฟอรัส (Phosphorus) ประกอบเป็นผลึกไฮดรอกซีอะพาไทท์ (Hydroxyapatite) บนผิวฟันในปริมาณที่น้อยกว่าฟันแท้ จึงทำให้เกิดฟันผุง่าย

ฟันผุบริเวณไหนได้บ้าง

สำหรับจุดที่ตรวจพบบ่อยสุดจะเป็นจุดที่ทำความสะอาดฟันยากอย่างฟันน้ำนมซี่หน้าบน ฟันกรามด้านบดเคี้ยว และฟันผุระหว่างซอกฟันค่ะ

ฟันผุมีกี่แบบ อะไรบ้าง

ฟันผุระยะแรก ฟันจะมีสีขาวขุ่น หรือมีคราบติดตามผิวฟัน ในระยะนี้ฟันจะยังไม่แตกและยังไม่มีรู ไม่มีอาการปวดใด ๆ
ฟันผุระยะปานกลาง ฟันจะเริ่มเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลหรือดำ เริ่มมีรูหรือรอยแตกหักบริเวณฟันโผล่ออกมาให้เห็น มีเศษอาหารติดในซอกฟันบริเวณดังกล่าวง่ายขึ้น แม้จะยังไม่รู้สึกปวดแต่อาจมีเสียวฟันบ้างเล็กน้อย บางรายอาจเจ็บปวดฟันเวลามีเศษอาหารติดในรูผุ แต่เมื่อเอาออกแล้ว อาการปวดจะหายทันที
ฟันผุระยะรุนแรง ฟันจะเริ่มผุอย่างรุนแรงไปจนถึงโพรงประสาทฟัน ส่งผลให้เนื้อฟันมีสีน้ำตาลเข้มหรือดำ มักมีอาการเสียวฟันหรือปวดฟันบริเวณฟันผุ โดยอาการจะรุนแรงขึ้นในช่วงกลางคืน บางรายอาจพบตุ่มหนอง เหงือกบวมบริเวณฟันซี่ที่ผุ

สาเหตุที่ทำให้เกิดฟันผุ

ฟันผุจากขวดนม เด็กบางคนมีพฤติกรรมหลับไปพร้อมกับขวดนม ทำให้นมซึ่งมีน้ำตาลเป็นส่วนประกอบ เข้าไปทำลายฟันน้ำนมโดยไม่รู้ตัว
รับประทานอาหารจำพวกแป้งและน้ำตาลมากเกินไป เช่น ขนมคบเคี้ยว ขนมปัง ลูกอม เยลลี่
การทำความสะอาดไม่ทั่วถึง เช่น แปรงฟันไม่ถึงฟันซี่ข้างใน แปรงแค่ฟันซี่หน้า
ละเลยการทำความสะอาดฟัน เช่น แปรงฟันวันละ 1 ครั้ง หรือไม่แปรงฟันในวันนั้นเลย
ทำความสะอาดฟันผิดวิธี จนไม่สามารถกำจัดเศษอาหารออกจนหมด เช่น ใช้น้ำยาบ้วนปากหรือไม้จิ้มฟันแทนการแปรงฟัน แปรงฟันแรงเกินไป ฯลฯ
ฟันได้รับฟลูออไรด์ไม่เพียงพอหรือมากเกินไป คุณพ่อคุณแม่เลือกยาสีฟันเด็กที่มีส่วนผสมของฟลูออไรด์น้อยหรือมากกว่า 1000 ppm ขึ้นไป
เด็กมีโครงสร้างฟันไม่แข็งแรง หรือติดเชื้อจนก่อให้เกิดโรคฟันผุโดยการจูบจากผู้ที่มีเชื้อแบคทีเรียที่ทำให้เกิดฟันผุ
ฟันซ้อนเกจนไม่สามารถทำความสะอาดได้ดีเท่าฟันซี่อื่น

พ่อแม่เคี้ยวอาหาร เป่าอาหารให้ลูก ทำให้เกิดฟันผุได้

หลายๆ ครอบครัวติดการเคี้ยวอาหารและเป่าอาหารให้ลูกทาน หมอแนะนำว่า เป็นการเพิ่มความเสี่ยงให้ลูกฟันผุได้ง่ายขึ้น เนื่องจากแบคทีเรียที่อยู่ในช่องปากนั้นจะถูกส่งต่อผ่านอาหารแล้วเข้าไปทำลายฟันน่้ำนมของเด็กได้อย่างง่ายดาย หมอแนะนำว่า ถ้าบ้านไหนทำอยู่ในเลิกทำให้เด็ดขาดเลยค่ะ

อาการฟันผุในเด็กมีอะไรบ้าง

พบรอยสีขาวขุ่นบริเวณผิวฟัน
พบรูสีน้ำตาลหรือสีดำบริเวณผิวฟัน
ฟันเปลี่ยนเป็นสีจากคราบพลัค (Plague)
ปวดฟันหรือเสียวฟันขณะบดเคี้ยวอาหาร
ลมหายใจเหม็น
เศษอาหารติดตามซอกฟันง่ายขึ้น

ปัญหาตามมาจากฟันผุ

รับประทานอาหารได้น้อยลง เนื่องจากเจ็บฟันจนกัดอาหารไม่ได้ ส่งผลให้ขาดสารอาหารในระยะยาว
เด็กขาดความมั่นใจเวลายิ้มหรือพูดคุย
เสี่ยงฟันผุเพิ่มให้แก่ฟันบริเวณใกล้เคียงในอนาคต
เสียค่าใช้จ่ายในการรักษาอีกมากในระยะยาวเมื่อเด็กโตขึ้น เนื่องจากฟันแท้ที่โผล่ขึ้นมาอาจผุตามด้วย

ฟันผุ รักษาอย่างไรได้บ้าง

1. อุดฟัน

กรณีที่ฟันซี่ที่ผุมีโพรงขนาดเล็กและไม่ลึกมาก ทันตแพทย์จะอุดฟันโดยจะใช้เรซินคอมโพสิต (Composite Resin) ในการอุดฟัน ส่วนกรณีที่ฟันน้ำนมมีอายุอยู่ในช่องปากน้อยกว่า 6 เดือน ทันตแพทย์อาจอุดฟันด้วยวัสดุอุดชั่วคราวเพื่อป้องกันอาหารไม่ให้ติดอยู่ในรูของฟันผุ แต่หากฟันน้ำนมอยู่ในช่องปากเกิน 6 เดือน ทันตแพทย์จะอุดฟันด้วยวัสดุอุดฟันแบบถาวร

2. ครอบฟันเด็ก

กรณีที่ฟันผุรุนแรงจนทำให้เนื้อฟันส่วนใหญ่เสียหาย ทันตแพทย์จะแนะนำให้ครอบฟันโดยใช้ครอบฟันสำเร็จรูปครอบลงไปที่ฟันซี่นั้น ทั้งนี้ทันตแพทย์อาจจะเลือกใช้ที่ครอบฟันทำจากโลหะไร้สนิม (Stainless Steel Crown) หรือครอบฟันเด็กสีเหมือนฟัน (ครอบฟันน้ำนมสีขาว) จากวัสดุเซอร์โคเนียเซรามิก (Zirconia Ceramic Crown)

3. รักษารากฟัน

กรณีที่แบคทีเรียบริเวณโพรงฟันผุเข้าไปยังเส้นประสาทฟันของเด็กจนทำให้เสียวฟันหรือปวดฟันรุนแรง ทันตแพทย์จะรักษารากฟัน เพื่อกำจัดแบคทีเรียและป้องกันติดเชื้อบริเวณรากฟันโดยการซ่อมแซม อุดคลองรากฟันและบูรณะตัวฟัน เพื่อป้องกันฟันไม่ให้บิ่นหรือแตกหัก เมื่อครอบฟันเสร็จแล้วจะทำให้ฟันกลับมาใช้งานได้เหมือนปกติ

4. ถอนฟันน้ำนม

กรณีที่ฟันเสียหายจนไม่สามารถรักษาได้และอาจจะก่อให้เกิดโรคร้ายในอนาคต ทันตแพทย์จะถอนฟันซี่ที่ผุออกเพื่อกำจัดเชื้อที่อยู่ในเหงือกและเนื้อเยื่ออ่อน และทำเครื่องมือกันฟันล้มเพื่อป้องกันฟันล้มเข้าหาช่องว่างระหว่างฟัน ช่วยให้ฟันแท้ที่กำลังจะงอกขึ้นมีพื้นที่ขึ้นอย่างเหมาะสม

คำถามที่พบบ่อย

ลูก 2 ขวบ ฟันผุถอนได้ไหม

ปัญหาฟันน้ำนมผุกับเด็กเล็กมักเกิดขึ้นได้บ่อย เพราะคนส่วนใหญ่มักเข้าใจว่าฟันน้ำนมผุก็ไม่เป็นไร เพราะไม่นานฟันแท้ก็ขึ้นแล้วทำให้เกิดการละเลยสุขภาพช่องปากให้เด็กจนเกิดฟันผุในที่สุด ในกรณีที่เด็กมีฟันผุ หมอฟันเด็กจะต้องประเมินก่อนว่าเนื้อฟันที่เลหืออยู่สามารถรักษาได้หรือไม่? การรักษาก็จะมีตั้งแต่การอุดฟัน ครอบฟันเพื่อยื้อให้นานที่สุดให้ฟันน้ำนมซี่นั้นหลุดออกเองตามธรรมชาติเพื่อรักษาแนวฟันแท้ แต่ในกรณีที่ฟันน้ำนมซี่นั้นโดนทำร้ายเสียหายหนักมาก ก็จะต้องทำการถอนออก

ลูกฟันผุเหลือแต่ตอ แต่ลูกไม่ปวด ไม่ต้องถอนได้มั้ย

ไม่ได้เด็ดขาดค่ะ เพราะฟันน้ำนมที่ผุนั้นก็เหมือนแหล่งรวมเชื้อแบคทีเรียในช่องปากที่สามารถลุกลามทำให้ฟันซี่อื่นๆ ผุตามกันไป สามารถทำให้เกิดหนอง เหงือกบวม หรือร้ายที่สุดคือเชื้อฟันผุอาจเข้าไปกัดกินฟันแท้ที่อยู่ใต้เหงือกทำให้ฟันผุผุก่อนที่จะขึ้นอีก อาจส่งผลให้กระดูกขากรรไกรเบี้ยวได้ ดังนั้นหากพบว่าลูกฟันน้ำนมผุ แม้จะเพียงเล็กน้อย ไม่ปวดไม่บวม ก็แนะนำให้รีบมาหาหมอฟันนะคะ

รักษาฟันน้ำนมที่ไหนดี

หากคุณมีปัญหาช่องปาก ไม่ว่าจะเป็นฟันซ้อนฟันเก ฟันห่าง ฟันสบผิดปกติ เรา Tooth Luck Detal Clinic เป็นคลินิกทันตกรรมสำหรับเด็กและทุกคนในครอบครัว เรามีทีมทันตแพทย์พร้อมให้บริการทันตกรรมมากมาย ไม่ว่าจะเป็นจัดฟัน ถอนฟัน ผ่าฟันคุด ฟอกสีฟัน ขูดหินปูน อุดฟัน รักษารากฟัน รากฟันเทียม วีเนียร์ ฟันปลอม และบริการทันตกรรมสำหรับเด็ก มาพร้อมเครื่องมือที่ทันสมัย ได้มาตรฐาน และครบครัน ทั้งนี้ก็เพื่อสุขภาพช่องปากที่ดีที่สุดสำหรับเด็ก ๆ และชาวจังหวัดขอนแก่นอย่างแท้จริง