รีเทนเนอร์คืออะไร ทำไมต้องใส่หลังจัดฟันเสมอ

บางคนที่มีแพลนว่าจะจัดฟัน, อยู่ในช่วงกำลังจัดฟันหรือจัดฟันเสร็จแล้วก็ตาม อาจสงสัยว่ารีเทนเนอร์คืออะไร ทำไมต้องใส่หลังจัดฟันด้วย แล้วถ้าไม่ใส่จะมีผลต่อฟันที่จัดเสร็จหรือไม่ วันนี้หมอณัฐจะมาอธิบายถึงเจ้าอุปกรณ์ชิ้นนี้กันค่ะ

รีเทนเนอร์คืออะไร

เป็นอุปกรณ์สำหรับคงสภาพฟันหลังจากจัดฟันเสร็จเพื่อให้ฟัน เหงือกและกระดูกฟันที่ยังไม่ยึดตัวดี ไม่เคลื่อนตัวหรือล้มผิดจากแผนการรักษา โดยปกติแล้วคุณหมอฟันจะให้คนไข้ใส่รีเทนเนอร์ตลอดเวลายกเว้นช่วงรับประทานอาหารเป็นเวลาอย่างน้อย 6 เดือน ก่อนที่จะให้ใส่สลับกับถอด หากคนไข้ไม่ใส่รีเทนเนอร์ตามที่คุณหมอแนะนำ อาจเสี่ยงต่อฟันเคลื่อนกลับไปยังตำแหน่งเดิมก่อนจัดฟันและต้องกลับมาจัดฟันใหม่อีกครั้ง

รีเทนเนอร์มีกี่แบบ อะไรบ้าง

รีเทนเนอร์แบบใส (Clear Retainer) เป็นรีเทนเนอร์แผ่นพลาสติกใส ใช้สวมครอบเฉพาะตัวฟัน ด้วยความที่ไม่มีส่วนที่เกี่ยวข้องกับเพดานปาก จึงไม่รบกวนการพูด แถมยังยิ้มแล้วไม่เห็นเหล็ก เหมาะสำหรับผู้ที่ออกสื่อ ไม่ต้องการให้ใครเห็นรีเทนเนอร์ภายในปาก แต่ข้อเสียคือเวลาพูดคุยอาจจะมีน้ำลายขัง และแต่หากเทียบกันแล้วจะมีอายุการใช้งานน้อยกว่าและทำความสะอาดยากกว่ารีเทนเนอร์แบบลวด ไม่สามารถปรับแต่งได้ อีกทั้งไม่เหมาะสำหรับผู้ที่มีภาวะนอนกัดฟันและผู้ที่มีฟันสบลึกอีกด้วย
รีเทนเนอร์แบบลวด (โลหะ) เป็นรีเทนเนอร์ที่มีฐานทำมาจากอะคริลิค (Acrylic) และมีอะคริลิกหุ้มลวดโลหะเอาไว้เพื่อล็อกตำแหน่งฟันให้เรียงตามแผนการรักษาของคุณหมอ ด้วยความที่รีเทนเนอร์ชนิดนี้มีความแข็งแรงสูงจึงดูแลรักษา ทำความสะอาดง่าย ถอดเข้า – ออกง่าย ราคาไม่แพง แถมยังตกแต่งได้ตามใจชอบอีกด้วยซึ่งเรียกกันว่า รีเทนเนอร์ท่อสี เป็นรีเทนเนอร์ที่มีโครงเป็นอะคริลิคสีหรือมีลวดลายบนเพดานปาก มีลวดที่ยึดฟันเอาไว้ อาจมีอะคริลิคสีใสหรือสีต่าง ๆ ล้อมทับลวดอีกที เหมาะสําหรับผู้ที่ชื่นชอบสีสันสวยงาม แม้ว่าจะล็อกฟันได้ดีกว่า แต่หากฟันเคลื่อนตัวเวลานานอาจไม่สามารถปรับแก้รีเทนเนอร์ได้
รีเทนเนอร์แบบติดแน่น เป็นรีเทนเนอร์ที่มีเส้นลวดขนาดเล็กยึดติดกับด้านหลังของฟันหน้า ไม่สามารถถอดออกได้เองเหมือน 2 ประเภทแรก ต้องให้คุณหมอถอดออกให้เท่านั้น มีข้อดีตรงที่มองไม่เห็นลวด แข็งแรงทนทาน แต่อาจเสี่ยงต่อปัญหาสุขภาพช่องปากอย่างกลิ่นปาก ฟันผุ อันเนื่องมาจากการทำความสะอาดที่ยากกว่าแบบอื่น

ปัญหาจากการใส่รีเทนเนอร์

ฟันผุ มีกลิ่นปากจากการทำความสะอาดไม่ทั่วถึง
รีเทนเนอร์หลวมจากการบดเคี้ยวอาหารที่แข็งหรือเหนียว รวมถึงจากอุบัติเหตุด้วย
รีเทนเนอร์แน่น ใส่ไม่เข้า
เมื่อใส่แล้วปวดมากเกินกว่าจะทนได้ เนื่องจากคนไข้ไม่ได้ใส่รีเทนเนอร์เป็นเวลานานแล้วกลับมาใส่อีกครั้ง
รีเทนเนอร์แตกหัก โดยเฉพาะรีเทนเนอร์แบบใสที่มีความแข็งแรงน้อยกว่าแบบลวด

ทำความสะอาดรีเทนเนอร์อย่างไร

หลังแปรงฟันเสร็จให้ใช้แปรงสีฟันผสมสบู่เหลวหรือน้ำยาล้างจานแปรงรีเทนเนอร์ให้สะอาด ไม่แนะนำให้ใช้ยาสีฟันล้วน ๆ ในการทำความสะอาด เนื่องจากมีส่วนประกอบของสารขัด อาจทำให้รีเทนเนอร์ถลอกและเป็นแหล่งสะสมของเชื้อแบคทีเรีย
เมื่อล้างทำความสะอาดเสร็จ ควรเช็ดให้แห้งก่อนกลับเข้ากล่องใส่รีเทนเนอร์เสมอ
กรณีที่ไม่สะดวกแปรงฟัน แนะนำให้หย่อนเม็ดฟู่ลงไปในแก้วน้ำ จากนั้นแช่รีเทนเนอร์ทิ้งไว้ประมาณ 30 – 40 นาที สำหรับการใช้เม็ดฟู่นั้นสามารถใช้ได้ทุกวัน หรือใช้เพียงสัปดาห์ละ 1 – 2 ครั้ง ก็พอค่ะ
กรณีที่เป็นรีเทนเนอร์แบบใส ควรแช่ในน้ำสะอาดทุกครั้งหลังจากถอดออกมาแล้ว เพราะหากปล่อยให้รีเทนเนอร์แห้งอาจทำให้รีเทนเนอร์แตกหักง่ายขึ้น
หากรีเทนเนอร์แตกหรือมีคราบที่ล้างไม่ออก ไม่ควรขัดต่อเองเด็ดขาด เพราะอาจเสี่ยงต่อการแตกหักและใช้งานไม่ได้ หมอณัฐแนะนำให้ไปพบคุณหมอเพื่อเปลี่ยนเป็นอันใหม่จะดีที่สุดค่ะ

ต้องใส่รีเทนเนอร์นานแค่ไหน

ช่วง 6 เดือนแรก คนไข้ควรใส่รีเทนเนอร์อย่างน้อย 22 ชม.ต่อวัน ยกเว้นช่วงรับประทานอาหารและช่วงแปรงฟันเท่านั้น หลังจาก 6 เดือนแรกผ่านไป คุณหมอจะอนุญาตให้ใส่เฉพาะตอนเข้านอนไปจนถึง 2 ปี แต่หลังจากนั้นคนไข้ยังคงต้องใส่รีเทนเนอร์ไปตลอดชีวิตเพื่อป้องกันฟันเคลื่อนตัวผิดที่ แต่คุณหมอจะอนุญาตให้ใส่นอนวันเว้นวันได้แล้วค่ะ

ถอดรีเทรนเนอร์ตอนไหนได้บ้าง

ควรถอดออกเพียงตอนกินข้าวและถอดทำความสะอาดเท่านั้นค่ะ เว้นแต่ว่าคุณหมอจะอนุญาตให้ใส่เฉพาะตอนนอนในคนไข้บางราย และจะใส่ได้ก็ต่อเมื่อใส่รีเทนเนอร์ตลอดเวลามาอย่างน้อย 1 – 2 ปีนะคะ

Q&A คำถามที่พบบ่อย

ทำไมต้องถอดรีเทรนเนอร์ตอนกินข้าว

นั่นก็เพราะแรงบดเคี้ยวของฟันเราอาจทำให้อายุการใช้งานรีเทนเนอร์สั้นลง หากเป็นรีเทนเนอร์แบบใสอาจทำให้รีเทนเนอร์ที่เป็นฐานพลาสติกแตกหัก ส่วนรีเทนเนอร์แบบลวดอาจงอผิดรูปได้ นอกจากนี้ยังเสี่ยงต่อการที่เศษอาหารติดอยู่ตามรีเทนเนอร์ ก่อให้เกิดปัญหากลิ่นปากตามมาอีกด้วยค่ะ

ถ้าไม่ใส่รีเทรนเนอร์เป็นไรไหม

เป็นแน่นอนค่ะ เพราะธรรมชาติของฟันนั้นจะเคลื่อนที่ตลอดเวลา หากไม่ได้ใส่รีเทรนเนอร์เพื่อล็อกตำแหน่งเอาไว้อาจทำให้ฟันเคลื่อนตัวออกจากแนวทางการรักษาและหากปล่อยไว้นานเกิน 1 ปี อาจต้องจัดฟันใหม่อีกครั้งค่ะ

ไม่ใส่รีเทนเนอร์นานแค่ไหน ฟันล้ม

ลืมใส่ประมาณ 1 – 4 วัน ยังคงใส่กลับเข้าไปได้เหมือนเดิม หากนึกได้ให้รีบใส่เข้าโดยเร็วที่สุดค่ะ
ลืมใส่ประมาณ 1 สัปดาห์ – 1 เดือน เมื่อใส่เข้าไปแล้วอาจรู้สึกตึง ๆ ฟันอาจเริ่มเคลื่อนตัวออกจากแนวที่คุณหมอวางไว้ หากตึงจนปวดมากแนะนำให้รีบพบคุณหมอทันที
ไม่ได้ใส่รีเทนเนอร์เลย ไม่สามารถใส่รีเทนเนอร์กลับเข้าไปได้อาจต้องจัดฟันใหม่

ตรวจเช็กรีเทนเนอร์ตอนไหนดี

คนไข้ควรนำมาตรวจเช็กกับคุณหมอเป็นประจำทุก 6 เดือนค่ะ

รีเทรนเนอร์ราคาเท่าไหร่

สำหรับบริการรีเทรนเนอร์จาก Tooth Luck Dental Clinic มีเรทราคาเริ่มต้นคู่ละ 3,000 บาท

ใส่รีเทนเนอร์ที่ไหนดี

หากคุณมีปัญหาช่องปาก ไม่ว่าจะเป็นฟันซ้อนฟันเก ฟันห่าง ฟันสบผิดปกติ หรือกำลังมองหาคลินิกสำหรับจัดฟัน เรา Tooth Luck Detal Clinic เป็นคลินิกทันตกรรมสำหรับเด็กและทุกคนในครอบครัว เรามีทีมทันตแพทย์พร้อมให้บริการทันตกรรมมากมาย ไม่ว่าจะเป็นจัดฟัน ถอนฟัน ผ่าฟันคุด ฟอกสีฟัน ขูดหินปูน อุดฟัน รักษารากฟัน รากฟันเทียม วีเนียร์ ฟันปลอม และบริการทันตกรรมสำหรับเด็ก มาพร้อมเครื่องมือที่ทันสมัย ได้มาตรฐาน และครบครัน ทั้งนี้ก็เพื่อสุขภาพช่องปากที่ดีที่สุดสำหรับเด็ก ๆ และชาวจังหวัดขอนแก่นอย่างแท้จริง