ครอบฟันแตกเล็กน้อย ซ่อมเองดีไหม ทำไมหมอณัฐถึงไม่แนะนำ

หากคุณใส่ครอบฟันมาได้สักพักแล้วสังเกตเห็นว่าครอบฟันของคุณเริ่มมีรอยร้าวหรือบิ่น แม้จะเป็นอาการเพียงเล็กน้อยแต่ก็อย่าได้ชะล่าใจไปนะคะ เพราะรอยร้าวเพียงเล็กน้อยอาจสร้างความเสียหายจนทำให้ครอบฟันแตกหรือหักได้ในระยะยาว หลายคนเลยเลือกที่จะซ่อมเอง ว่าแต่ครอบฟันแตกเล็กน้อย ซ่อมเองดีไหม ทำไมหมอณัฐถึงไม่แนะนำ มาอ่านกันในบทความนี้เลยค่ะ

สาเหตุที่ทำให้ครอบฟันแตก

1. แรงกัดเกินพอดี

ไม่ว่าจะเป็นการบดเคี้ยวอาหารที่แข็งหรือเหนียวเกินไปเป็นประจำ เช่น น้ำแข็ง ลูกอม หมูกรอบ ฝรั่ง, การใช้ฟันผิดประเภท เช่น ใช้ฟันกัดเล็บ ใช้ฟันเปิดขวด ใช้ฟันฉีกซองขนม รวมถึงภาวะนอนกัดฟัน (Bruxism) ที่เกิดขึ้นโดยที่คนไข้ไม่รู้ตัว ล้วนเป็นสาเหตุที่ทำให้ครอบฟันรับแรงกระแทกซ้ำๆ มากเกินไปเป็นเวลานาน จนเกิดรอยร้าวหรือบิ่นเล็กๆ ได้ง่าย โดยเฉพาะครอบฟันที่ทำมานาน หรือครอบฟันที่ผลิตจากวัสดุเปราะบางอย่างเรซินหรือพอร์ซเลนล้วน

อ่านรายละเอียดเพิ่มเติม: นอนกัดฟันเกิดจากอะไร ทำไมต้องรีบรักษาให้หายโดยด่วน

2. อายุของครอบฟัน

สำหรับอายุการใช้งานของครอบฟันโดยส่วนใหญ่จะอยู่ที่ประมาณ 5-15 ปี ขึ้นอยู่กับวัสดุที่ใช้ เมื่อใช้งานครอบฟันไปสักพักก็อาจเริ่มเสื่อมสภาพจากแรงกัดซ้ำๆ ความร้อนและความเย็นจากอาหาร หรือแรงกระแทกสะสม ทำให้วัสดุครอบฟันเปราะ ร้าว หรือบิ่นได้ง่ายขึ้น ถึงแม้ว่าคนไข้จะไม่ได้ใช้งานผิดวิธีก็ตาม

3. อุบัติเหตุ

เป็นอีกปัจจัยหนึ่งที่เราไม่สามารถเลี่ยงได้ ไม่ว่าจะเป็นการหกล้ม โดนของแข็งกระแทก หรือเล่นกีฬาที่อาจเสี่ยงต่อการปะทะบริเวณปากโดยตรง ส่งผลให้ครอบฟันเกิดรอยร้าว บิ่น หรือหลุดออกจากฟันได้ทันที แม้จะไม่รู้สึกเจ็บในตอนแรก แต่แรงสะเทือนที่เกิดขึ้นอาจส่งผลต่อโครงสร้างของครอบฟันหรือฟันที่อยู่ข้างใต้ในระยะยาวด้วยเช่นกัน

4. ครอบฟันวัสดุไม่แข็งแรงพอ

หากครอบฟันของคุณเป็นครอบพอร์ซเลนล้วน (All-Ceramic) หรือครอบที่ผลิตจากวัสดุราคาย่อมเยา มักมีความเปราะและต้านทานแรงกัดได้ต่ำกว่าครอบฟันผสมโลหะ (PFM) หรือเซอร์โคเนีย (Zirconia) ที่มีความแข็งแรงและทนทานมากกว่า โดยเฉพาะตำแหน่งฟันกรามที่ต้องรับแรงบดเคี้ยวสูง

5. การสบฟันไม่สมดุล

นอกจากปัจจัยภายนอกแล้ว ยังมีในเรื่องของการสบฟันที่ไม่สมดุล เช่น ฟันบนและล่างสบกันผิดตำแหน่ง หรือมีการบดเคี้ยวอาหารหนักไปข้างใดข้างหนึ่งเป็นประจำ ทำให้แรงกัดถูกส่งไปยังครอบฟันมากเกินไปจนเกิดแรงกดและแรงกระแทกซ้ำๆ ซึ่งอาจนำไปสู่การร้าว บิ่น หรือหลุดของครอบฟันในบริเวณนั้นได้ง่ายกว่าปกติ หากปล่อยไว้นานโดยไม่ปรับสมดุลการสบฟัน อาจกระทบต่อสุขภาพช่องปากโดยรวม รวมถึงฟันธรรมชาติที่อยู่รอบข้างด้วย

ข้อเสียจากครอบฟันแตก

เสี่ยงฟันผุใต้ครอบฟัน จากน้ำลาย แบคทีเรีย และเศษอาหารที่ซึมเข้าไปสะสมใต้ครอบฟันผ่านรอยร้าว
รู้สึกเสียวฟัน หรือเจ็บเวลาบดเคี้ยวอาหาร หากครอบฟันแตกจนโครงสร้างฟันเสียหาย
เคี้ยวอาหารไม่ถนัด ครอบฟันที่แตกอาจทำให้พื้นผิวของฟันไม่เรียบเหมือนเดิม ส่งผลให้บดเคี้ยวลำบาก จึงเลี่ยงไปใช้ฟันอีกข้างแทน ทำให้ฟันข้างที่ไม่ได้แตกต้องทำงานหนักขึ้น จนอาจปวดเมื่อยหรือมีปัญหาตามมาได้ในระยะยาว
เสี่ยงเกิดการแตกเพิ่ม หากปล่อยทิ้งไว้โดยไม่ซ่อมหรือเปลี่ยนครอบฟันใหม่ ครอบฟันอาจแตกร้าวเพิ่มขึ้น และลุกลามไปถึงฟันจริงหรือเหงือก
เสียบุคลิกภาพ หากครอบฟันที่แตกเป็นครอบฟันหน้าก็จะส่งผลต่อรอยยิ้มและความมั่นใจที่ลดลง

ครอบฟันแตก อันตรายไหม

ไม่ว่าจะเป็นครอบฟันที่แตกเพียงเล็กน้อยหรือแตกร้าวหนักมาก ล้วนแต่เป็นอันตรายทั้งนั้นค่ะ กรณีที่เป็นรอยแตกเล็กน้อย แม้จะยังไม่แสดงอาการชัดเจน แต่หากปล่อยไว้นานก็อาจทำให้แบคทีเรียซึมเข้าไปใต้ครอบฟันและลุกลามไปยังฟันจริงที่อยู่ข้างใต้จนกลายเป็นฟันผุ ส่วนกรณีที่เป็นรอยแตกขนาดใหญ่ ก็อาจรู้สึกเจ็บ เสียว หรือเคี้ยวอาหารลำบากขึ้น นอกจากนี้ยังเพิ่มโอกาสเสี่ยงที่จะทำให้ฟันจริงแตกตามครอบฟัน หรือในกรณีที่ครอบฟันหลุด ก็เสี่ยงต่อฟันเคลื่อน เหงือกอักเสบ หรือเกิดการติดเชื้อได้ด้วยค่ะ

ครอบฟันหลุด ซ่อมเองได้ไหม

หมอณัฐไม่แนะนำให้ซ่อมเองเด็ดขาดค่ะ เนื่องจากวัสดุที่ใช้ซ่อมโดยทั่วไปจะเป็นกาวตราช้าง หรือเรซิ่นที่หาซื้อได้ตามท้องตลาด เนื่องจากสารเคมีในกาวเหล่านี้อาจก่อให้เกิดการระคายเคืองต่อเยื่อบุในปาก ทำให้รู้สึกแสบ ร้อน หรือแห้งเกินไปในบริเวณที่สัมผัส เสี่ยงต่อเหงือกอักเสบหรือติดเชื้อได้หากสารเคมีซึมเข้าไปในเนื้อเยื่อโดยตรง หรือบางรายอาจถึงขั้นมีอาการแพ้และเป็นอันตรายต่อเนื้อเยื่อในช่องปาก ที่อาจต้องรักษาด้วยวิธีที่ซ้ำซ้อนหลายขั้นตอนในภายหลัง

ครอบฟันหลุดต้องทำไงดี

หากพบว่าครอบฟันหลุด ให้คนไข้รีบเก็บครอบฟันมาล้างด้วยน้ำเปล่าเบาๆ จากนั้นใส่ครอบฟันไว้ในภาชนะสะอาดที่มีฝาปิด จากนั้นค่อยรีบไปพบคุณหมอโดยเร็วที่สุด เพื่อหมอประเมินว่ายังใช้ครอบฟันเดิมได้หรือไม่ โดยทั่วไปแล้วควรมาพบคุณหมอภายใน 24 ชั่วโมงหลังจากครอบฟันหลุด แต่ถ้าให้ดีควรมาพบภายใน 1-2 ชั่วโมงแรก ซึ่งจะช่วยเพิ่มโอกาสในการนำครอบฟันเดิมกลับมาใช้งานได้โดยไม่ต้องทำใหม่ทั้งหมด เพราะถ้าคนไข้มาพบคุณหมอช้าเกินไป ก็อาจต้องทำครอบฟันใหม่เลยค่ะ

แต่ในกรณีที่คนไข้ยังไม่สะดวกไปพบคุณหมอจริงๆ หรืออยู่ในช่วงระหว่างรับประทานอาหาร หมอณัฐแนะนำให้หลีกเลี่ยงการเคี้ยวด้านที่ครอบฟันหลุดไปก่อน เพื่อป้องกันไม่ให้ฟันซี่นั้นรับแรงกระแทกมากกว่าเดิม และที่สำคัญที่สุดห้ามโยนทิ้งและห้ามใส่กลับเองเด็ดขาด! เพราะหากใส่ผิดตำแหน่ง อาจทำให้ฟันจริงเสียหายหรือเกิดการบาดเจ็บได้

สุดท้ายนี้หากคนไข้ต้องการทำครอบฟันจริงๆ หมอณัฐแนะนำให้ศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับคลินิกทันตกรรมที่สนใจก่อนว่า มีความน่าเชื่อถือแค่ไหน คุณหมอมีความชำนาญและประสบการณ์มากน้อยแค่ไหน แล้วตัวคลินิกเองเดินทางสะดวกไหม มีโปรโมชั่นจัดฟันที่น่าสนใจอะไรบ้าง ทั้งนี้ก็เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีที่สุดสำหรับตัวคนไข้เองค่ะ

อ่านรายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับการครอบฟัน คลิก >>> ครอบฟัน

บทความที่น่าสนใจ

ดูแลช่องปากที่ไหนดี ทำไมต้อง Toothluck Dental Clinic

หากคุณมีปัญหาช่องปาก ไม่ว่าจะเป็นฟันซ้อนฟันเก ฟันห่าง ฟันสบผิดปกติ หรือกำลังมองหาคลินิกสำหรับดูแลฟัน เรา Tooth Luck Detal Clinic เป็นคลินิกทันตกรรมสำหรับเด็กและทุกคนในครอบครัว เรามีทีมทันตแพทย์พร้อมให้บริการทันตกรรมมากมาย ไม่ว่าจะเป็นจัดฟัน ถอนฟัน ผ่าฟันคุด ฟอกสีฟัน ขูดหินปูน อุดฟัน รักษารากฟัน รากฟันเทียม วีเนียร์ ฟันปลอม และบริการทันตกรรมสำหรับเด็ก มาพร้อมเครื่องมือที่ทันสมัย ได้มาตรฐาน และครบครัน ทั้งนี้ก็เพื่อสุขภาพช่องปากที่ดีที่สุดสำหรับเด็ก ๆ และชาวจังหวัดขอนแก่นอย่างแท้จริง