ฟันหัก ซ่อมได้ไหม ดูแลอย่างไรให้ฟันกลับมาใช้งานได้อีกครั้ง

สำหรับใครที่มีปัญหาฟันหรือเกิดอุบัติเหตุจนทำให้ฟันหัก อาจกำลังสงสัยว่าจะรักษาให้กลับมาเหมือนเดิมได้ไหม ต้องรักษาด้วยวิธีไหน แล้วมีวิธีป้องกันฟันไม่ให้หักได้อย่างไรบ้าง วันนี้หมอณัฐจะมาเล่าให้ฟังกันค่ะ

ฟันหัก อันตรายแค่ไหน

ยังมีอีกหลายคนที่เชื่อกันว่าหากฟันน้ำนมหักแล้วก็แค่รอให้ฟันแท้งอกขึ้นมาใหม่และละเลยการดูแลฟันซี่ที่ฟักจนอาจกลายเป็นปัญหาที่ส่งผลให้ฟันแท้ที่งอกขึ้นมา นอกจากนี้ยังสร้างความทรมานในการใช้ชีวิตประจำวัน ไม่ว่าจะเป็นอาการปวดฟัน เสียวฟันจนไม่อยากทานอะไรเลย เหงือกบวม มีกลิ่นปาก หรือฟันซี่นั้นไปบาดลิ้นหรือบริเวณอื่นในช่องปากได้ด้วยนะคะ หากร้ายแรงอาจเสี่ยงต่อการติดเชื้อจนอาจสูญเสียฟันในอนาคต

สาเหตุที่ทำให้ฟันหัก

พฤติกรรมเสี่ยงจากความเคยชิน เช่น นอนกัดฟัน หรือกัดฟันแน่นเมื่อรู้สึกโกรธ
ใช้งานฟันผิดวิธี เช่น ใช้ฟันกัดอาหารที่เหนียวเกินไป ใช้ฟันกัดของแข็ง หรือเปิดขวด
ทำความสะอาดช่องปากน้อยเกินไป เช่น แปรงฟันวันละครั้ง หรือทำความสะอาดผิดวิธี เช่น แปรงฟันทันทีหลังมื้ออาหาร
เล่นกีฬาที่มีโอกาสปะทะสูง เช่น ว่ายน้ำ, ฟุตบอล, บาสเกตบอล
เกิดอุบัติเหตุ เช่น หกล้ม, อุบัติเหตุจากการขับขี่

ฟันหักมีกี่ประเภท

ฟันหักแต่ไม่โยก หรือโยกเล็กน้อย หากเกิดอุบัติเหตุที่ไม่รุนแรงมากนัก มีเพียงเลือดไหลซึมออกตามขอบเหงือก คุณหมอก็สามารถจัดฟันให้กลับเข้าที่ได้ทันที
ฟันหักเกินครึ่งซี่ หากมีอาการเจ็บฟัน ปวด หรือเสียวฟัน รวมถึงมีฟันโยกหรือฟันหักจนเกือบออกจากเหงือก แนะนำให้คนไข้กัดผ้าก๊อซปิดแผลไว้แน่น ๆ เพื่อห้ามเลือด แล้วรีบไปพบคุณหมอโดยเร็วที่สุด ทั้งนี้คุณหมอจะประเมินความเสียหายของฟันและรากฟันเพื่อทำการรักษาฟันอย่างปลอดภัยที่สุด
ฟันหักหลุดออกมา หากได้รับอุบัติเหตุรุนแรงจนฟันหักออกมา กรณีที่เป็นฟันน้ำนมหลุดออกจากเบ้าฟัน คุณหมอจะไม่แนะนำให้ใส่ฟันกลับเบ้าฟันเหมือนเดิม เพราะวิธีนี้อาจให้ผลลัพธ์ไม่แน่นอน แต่หากเป็นฟันแท้ก็สามารถใส่ฟันกลับเบ้าฟันได้เลยค่ะ

ระดับของฟันฟัก

หักระดับเคลือบฟัน มักไม่มีอาการใด ๆ แต่หากฟันหักบริเวณเคลือบฟันซี่หน้า อาจส่งผลต่อความสวยงาม ทั้งนี้คุณหมอจะรักษาโดยใช้หัวกรอความเร็วสูงขัดแต่งรอยบิ่นของฟัน หรืออาจใช้วัสดุสีเหมือนฟันอุดและตกแต่งรูปร่างฟันให้มีสภาพฟันเหมือนตอนที่ยังไม่หัก
หักระดับเนื้อฟัน คนไข้มักมีอาการเสียวฟันตามมา เนื่องจากชั้นเนื้อฟันเป็นชั้นถัดเข้ามาจากชั้นเคลือบฟัน หากปล่อยไว้นานไม่รีบรักษาอาจเกิดหนองบริเวณปลายรากฟันหรืออาจถึงขั้นฟันตาย ในส่วนของการรักษา คุณหมอจะอุดฟันด้วยวัสดุสีเหมือนฟัน แต่หากฟันซี่นั้นแตกหักจนอุดฟันไม่ได้แล้ว คุณหมอจะครอบฟันเพื่อรักษา โดยจะนัดคนไข้มีดูผลการรักษาเป็นระยะ ๆ ค่ะ
หักทั้งฟัน คนไข้มักมีอาการฟันโยกและมีเลือดออกตามขอบเหงือก ถ้าฟันซี่ที่หักนั้นอยู่ใต้เหงือกอาจต้องผ่าตัดแต่งเหงือกเพื่อรักษา โดยคุณหมอจะร่นเหงือกลงจนถึงขอบรอยแตกที่โผล่พ้นเหงือกขึ้นมา หากคุณหมอประเมินว่าฟันซี่นั้นหักไม่ถึงโพรงประสาทฟัน ก็จะรักษาด้วยการอุดหรือครอบฟัน หรือใช้เครื่องมือจัดฟันดึงฟันที่แตกอยู่ให้ขึ้นพ้นขอบเหงือก แต่หากฟันซี่นั้นหักถึงโพรงประสาทฟัน คุณหมอจะรักษารากฟัน ทำเดือยฟันและครอบฟันค่ะ
หักระดับรากฟัน คนไข้มักมีเลือดออกมายังขอบเหงือกและมีฟันโยกร่วมด้วย ทั้งนี้คุณหมอจะเอกซเรย์เพื่อประเมินว่าฟันซี่นั้นสามารถใช้งานต่อได้หรือไม่ กรณีที่เป็นฟันหักในแนวดิ่ง มักจะไม่สามารถใช้งานได้อีก คุณหมอจะให้ถอนฟันซี่นั้นออกค่ะ แต่หากฟันเกิดหักในแนวราบและมีรากฟันแตก อาจเสี่ยงต่อเชื้อโรคเข้าไปยังรากฟันและละลายกระดูกฟัน จนทำให้ฟันซี่นั้นต้องถูกถอนออก

ฟันหัก ปฐมพยาบาลอย่างไรดี

ถ้ามีเลือดไหลออกมาจากฟัน ให้รีบนำผ้าก๊อซปิดไว้ แล้วใช้ถุงน้ำแข็งมาประคบซึ่งจะช่วยลดอาการบวมได้ในระดับหนึ่ง เมื่อเลือดหยุดไหลแล้วอย่าปล่อยให้ฟันที่หลุดออกมาแห้งเด็ขาด เพราะอาจทำให้คุณหมอใช้กาวทันตกรรมติดฟันให้กลับเป็นเหมือนเดิมได้ยาก ดังนั้นให้แช่ฟันลงในสารละลายที่หาง่ายอย่างนมจืด แล้วล้างมือให้สะอาด จากนั้นค่อยจับไปที่ตัวฟัน (ไม่ควรจับรากฟันและเด็ดขาด) และรีบไปพบหมอฟันทันทีหรือเร็วที่สุดไม่ควรเกิน 60 นาที เพื่อให้คุณหมอเอ็กซ์เรย์ฟัน หากคุณหมอประเมินแล้วว่าสามารถนำฟันกลับมาใส่ไว้ที่เดิมได้ อาจต้องทำการดามฟันไว้ประมาณ 2 สัปดาห์ แล้วค่อยเข้ารับการรักษารากฟันต่อไปค่ะ แต่ในกรณีที่คนไข้ฟันหักหรือหลุดออกมากกว่า 3 ซี่ คุณหมอจะแนะนำให้ใส่ฟันปลอมแทนค่ะ

ฟันหัก รักษายังไง

หากพบเศษฟันที่หักให้ทำความสะอาดก่อน จากนั้นค่อยใส่ลงไปในนมจืดเพื่อคงสภาพฟันและรีบไปพบคุณหมอทันที
กรณีที่คนไข้ได้รับอุบัติเหตุ ให้รีบมาพบหมอฟันภายใน 60 นาที เนื่องจากช่วงเวลานี้เป็นช่วงที่หมอสามารถใช้กาวทันตกรรมติดฟันที่หักให้กลับมาใช้งานได้อีกครั้ง
กรณีที่มาช้าเกินไปหรือหาเศษฟันไม่พบ คุณหมอจะรักษาฟันซี่นั้นด้วยการอุดฟันหรือครอบฟันแทนค่ะ
กรณีที่คนไข้เป็นเด็ก หากพบว่าฟันซี่นั้นโยกมากเกินไป คุณหมอจะถอนฟันออกเพื่อป้องกันฟันหลุดและสำลักลงคอ แต่หากฟันที่หักไม่ได้ส่งผลกระทบต่อเด็กมาก คุณหมอจะนัดติดตามอาการเพื่อดูความผิดปกติของฟันซี่นั้นหรือซ่อมแซมฟันซี่นั้นด้วยวัสดุทางทันตกรรม
กรณีที่ต้องถอนฟัน ทันตแพทย์จะประเมินวิธีรักษาเพื่อไม่ให้ฟันซี่ข้าง ๆ เกิดช่องว่างและทำให้ฟันล้ม เช่น ใส่ฟันปลอม, ทำรากฟันเทียม, ทำสะพานฟัน, ทำวีเนียร์ เป็นต้น
หากมีอาการเจ็บปวดหลังฟันหัก ให้รีบปฐมพยาบาลเบื้องต้นและทานยาแก้ปวด รวมถึงบ้วนปากด้วยน้ำเกลือบ่อย ๆ เพื่อบรรเทาอาการ
งดการใช้ฟันซี่ที่หักในการบดเคี้ยวอาหารและเลือกรับประทานแค่อาหารอ่อนไปก่อน

วิธีป้องกันฟันหัก

สวมที่ครอบฟันหรือฟันยางเมื่อทำกิจกรรมที่เสี่ยงต่อฟัน เหงือก และกระดูกขากรรไกรถูกกระแทกจนได้รับความเสียหายหนัก ควรใช้ฟันยางที่มีขนาดพอดีกับปากเพื่อป้องกันปัญหาช่องปากจากยางที่คับหรือหลวมเกินไป
งดพฤติกรรมเสี่ยงที่อาจทำให้ฟันกระเทือน เช่น นอนกัดฟัน เล่นกีฬาที่อาจปะทะกันง่าย ไม่ใช้ฟันเปิดขวด
ทำความสะอาดฟันด้วยการแปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้งหลังมื้ออาหารอย่างน้อย 30 นาทีถึง 1 ชั่วโมง เพื่อป้องกันเคลือบฟันเสียหายจากกรดที่มาจากอาหาร

รักษาฟันหัก ที่ไหนดี

หากคุณมีปัญหาช่องปาก ไม่ว่าจะเป็นฟันซ้อนฟันเก ฟันห่าง ฟันสบผิดปกติ เรา Tooth Luck Detal Clinic เป็นคลินิกทันตกรรมสำหรับเด็กและทุกคนในครอบครัว เรามีทีมทันตแพทย์พร้อมให้บริการทันตกรรมมากมาย ไม่ว่าจะเป็นจัดฟัน ถอนฟัน ผ่าฟันคุด ฟอกสีฟัน ขูดหินปูน อุดฟัน รักษารากฟัน รากฟันเทียม วีเนียร์ ฟันปลอม และบริการทันตกรรมสำหรับเด็ก มาพร้อมเครื่องมือที่ทันสมัย ได้มาตรฐาน และครบครัน ทั้งนี้ก็เพื่อสุขภาพช่องปากที่ดีที่สุดสำหรับเด็ก ๆ และชาวจังหวัดขอนแก่นอย่างแท้จริง