เคลือบฟลูออไรด์ ช่วยให้ฟันแข็งแรงได้จริงหรือไม่

หลายคนอาจเคยได้ยินมาว่าการเคลือบฟลูออไรด์หรือที่ใครหลายคนรู้จักกันในชื่อว่าการเคลือบฟันจะช่วยเพิ่มความแข็งแรงคงทนให้ฟันของเราได้เป็นอย่างดี แต่ยังมีอีกหลายคนที่ไม่รู้จักวิธีการดูแลฟันแบบนี้มาก่อนหรืออาจสงสัยว่าการเคลือบด้วยฟลูออไรด์จะช่วยได้จริงไหม การรักษาความสะอาดด้วยการแปรงฟันเพียงอย่างเดียวไม่เพียงพอหรือ? วันนี้หมอณัฐจะมาพาทำความรู้จักกันค่ะ

เคลือบฟลูออไรด์คืออะไร

เป็นวิธีการรักษาสุขภาพช่องปากประเภทหนึ่งโดยคุณหมอฟันจะเคลือบสารฟลูออไรด์ลงบนผิวฟันเพื่อให้โครงสร้างของฟันแข็งแรงและมีความทนทานต่อกรดที่เกิดจากการทำปฏิกิริยาของแบคทีเรียกับเศษอาหารในช่องปาก จึงช่วยชะลอการเกิดฟันผุในระยะเริ่มแรก อีกทั้งป้องกันโอกาสเกิดรอยผุใหม่ในอนาคตอีกด้วย แม้ว่าการรักษาประเภทนี้สามารถทำได้เมื่อเด็กมีอายุตั้งแต่ 6 เดือนขึ้นไปเนื่องจากเด็กเริ่มมีฟันซี่แรกโผล่ขึ้นมา แต่โดยทั่วไปแล้วคุณหมอจะแนะนำให้เริ่มเคลือบตั้งแต่ 3 ขวบขึ้นไป เพื่อป้องการกลืนฟลูออไรด์จนทำให้ร่างกายได้รับฟลูออไรด์ในปริมาณมากเกินไปและอาจก่อให้เกิดอันตรายต่อตัวเด็กเองค่ะ

ทำไมต้องฟลูออไรด์

ฟลูออไรด์เป็นเป็นสารประกอบของแร่ฟลูออรีน (Fluorine) ที่สามารถพบได้ตามแหล่งน้ำธรรมชาติและอาหารบางชนิด ตามธรรมชาติแล้วร่างกายจะละลายฟลูออไรด์และแร่ธาตุอื่น ๆ ออกจากผิวฟัน อันเนื่องมาจากแบคทีเรียในช่องปากทำปฏิกิริยากับอาหารที่มีส่วนประกอบของน้ำตาลและเกิดการสร้างกรดทำลายเคลือบฟันของเรา แต่ร่างกายก็ยังคงสะสมฟลูออไรด์ขึ้นมาใหม่จากการรับประทานอาหารที่มีส่วนประกอบของฟลูออไรด์

ประโยชน์ของฟลูออไรด์

ชะลอการย่อยสลายของแร่ธาตุบำรุงฟัน ส่งผลให้ฟันของเราผุช้าลง
เพิ่มความทนทานต่อกรดที่กัดกร่อนผิวเคลือบฟัน
เสริมสร้างความแข็งแรงให้แก่ฟันน้ำนมและฟันแท้
มีผลทำให้ฟันแท้ในเด็กที่มีอายุต่ำกว่า 6 ปี งอกขึ้นมาโดยที่ไม่เกิดปัญหาฟันผุ
รักษาฟันผุในระยะเริ่มต้นในผู้ที่มีปัญหาฟันผุได้เป็นอย่างดี

ฟันแบบไหนที่ควรเคลือบ

ฟันหัก, บิ่น หรือฟันแตกจากอุบัติเหตุ
ผู้ที่มีฟันเหลือง หรือดำจากปัญหาสุขภาพช่องปาก
ผู้ที่มีพฤติกรรมเสี่ยง เช่น นอนกัดฟัน เล่นกีฬาที่เสี่ยงต่อการปะทะ
ผู้ที่ละเลยการทำความสะอาดช่องปาก เช่น แปรงฟันวันละ 1 ครั้ง หรือไม่แปรงเลยภายใน 1 วัน

ฟลูออไรด์ พบในไหนบ้าง

สำหรับผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดฟันที่มีส่วนผสมของฟลูออไรด์ ได้แก่ ยาสีฟัน, น้ำยาบ้วนปาก, ไหมขัดฟัน อาหารเสริมต่าง ๆ หรือปลาทะเลบางชนิด, ผักผลไม้บางชนิด เช่น กะหล่ำปลี มะละกอ แครอท รวมถึงวิธีการรักษาทางการแพทย์อย่างการเคลือบฟันด้วยฟลูออไรด์

ฟลูออไรด์มีกี่ประเภท อะไรบ้าง

ฟลูออไรด์แบบรับประทาน พบได้ในน้ำดื่ม หรือน้ำปะปา (ในต่างประเทศ) หรืออาหารเสริมต่าง ๆ เช่น ฟลูออไรด์ชนิดน้ำและชนิดเม็ด
ฟลูออไรด์แบบเฉพาะที่ พบได้ในฟลูออไรด์เจลที่ใช้ในคลีนิกทันตกรรม และฟลูออไรด์ในยาสีฟันหรือน้ำยาบ้วนปาก

ฟลูออไรด์แต่ละชนิดใช้อย่างไร

ฟลูออไรด์ชนิดน้ำและชนิดเม็ด ควรใช้เมื่อเด็กมีอายุ 2 – 3 ขวบขึ้นไป ซึ่งเป็นช่วงที่เด็กสามารถเคี้ยวอาหารได้เองแล้ว หากต้องการให้ฟลูออไรด์ดูแลฟันได้อย่างมีประสิทธิภาพมากที่สุด แนะนำให้ใช้ฟลูออไรด์ตั้งแต่เกิดจนอายุ 14 ปี ทั้งนี้ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ด้วยนะคะ
น้ำยาบ้วนปากฟลูออไรด์ ควรใช้เมื่อเด็กมีอายุมากกว่า 8 ปีขึ้นไปค่ะ เนื่องจากเด็กในช่วงวัยอื่นอาจมีปัญหาในเรื่องของการกลืนและอาจสำลักจนทำให้ร่างกายรับฟลูออไรด์ในปริมาณมากเกินไปและเป็นอันตรายต่อตัวเด็กเองค่ะ

ขั้นตอนการเคลือบฟลูออไรด์

คุณหมอจะแปรงฟันและขัดฟันของเด็กจนสะอาดและแห้ง
คุณหมอใช้พู่กันทาฟลูออไรด์วานิชบาง ๆ จนเกิดผลึกแคลเซียมเคลือบฟัน
คุณหมอทาฟลูออไรด์วานิชให้ทั่วผิวฟัน โดยเฉพาะจุดผุสีขาว, ฟันด้านบดเคี้ยว และฟันด้านในซอกฟัน
โดยคุณหมอจะต้องระมัดระวังไม่ให้ฟลูออไรด์สัมผัสกับเหงือกเพราะอาจเกิดอาการระคายเคือง

เคลือบฟันเสร็จแล้ว ดูแลตัวเองอย่างไรต่อ

ไม่บ้วนปากด้วยน้ำเปล่าอย่างน้อย 30 นาที แต่ถึงอย่างไรก็ตามคนไข้สามารถกลืนน้ำลายหรือบ้วนน้ำลายได้
งดน้ำงดอาหารอย่างน้อย 30 นาที เพื่อให้ฟลูออไรด์ทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ
งดอาหารที่แข็งหรือเหนียวอย่างน้อย 2 ชั่วโมง เพื่อป้องกันฟันมีปัญหา
หลีกเลี่ยงการแปรงฟันและการใช้ไหมขัดฟันอย่างน้อย 1 วันหลังจากเคลือบฟัน แล้วค่อยกลับมาแปรงฟันได้ตามปกติ
แปรงฟันให้ถูกวิธีอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง หรือหลังมื้ออาหารอย่างน้อย 30 นาที ควบคู่กับการใช้ไหมขัดฟัน

Q&A คำถามที่พบบ่อย

ใช้ฟลูออไรด์หลังจากแปรงฟันได้หรือไม่

ไม่ควรค่ะ เพราะการใช้น้ำยาบ้วนปากขณะแปรงฟันอาจไปล้างฟลูออไรด์ในยาสีฟันออกไปจนหมดนั่นเองค่ะ

เด็กควรได้รับฟลูออไรด์เท่าไหร่

หากคุณพ่อคุณแม่กำลังหาซื้อยาสีฟันหรือน้ำยาบ้วนปากสำหรับเด็ก จะต้องมีฟลูออไรด์ไม่ต่ำกว่า 1,000 PPM และไม่เกิน 1,500 PPM ค่ะ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับช่วงอายุของเด็กด้วยนะคะ ดังนั้นหมอณัฐแนะนำให้ปรึกษาคุณหมอฟันก่อนใช้ผลิตภัณฑ์ฟลูออไรด์จะดีที่สุดค่ะ

เด็กต้องเคลือบฟลูออไรด์ทุกคนมั้ย

จำเป็นค่ะ อย่างลืมนะคะว่าฟันน้ำนมของเด็กมีเคลือบฟันที่แข็งแรงน้อยกว่าสารเคลือบฟันของฟันแท้ จึงเสี่ยงต่อปัญหาฟันง่ายกว่าวัยผู้ใหญ่อยู่แล้ว อีกทั้งเด็กหลายคนอาจมีความเข้าใจในการทำความสะอาดช่องปากอย่างผิดวิธี คิดว่าแค่ถูแปรงลงบนผิวฟันก็พอ เอาเวลาไปนั่งเล่นหรือดูการ์ตูนดีกว่า จึงทำให้เศษอาหารบางชิ้นติดตามซอกฟันเนื่องจากไม่ได้ถูกแปรงออก นอกจากนี้เด็กหลายคนมักมีพฤติกรรมเสี่ยงอย่างการนอนกัดฟัน การดูดจุกนม หรือการรับประทานขนมคบเคี้ยวรสหวานบ่อย ๆ อีกด้วยค่ะ

เคลือบฟลูออไรด์ อายุเท่าไหร่ดี

การเคลือบนั้นสามารถเริ่มได้ตั้งแต่อายุ 3 ปีขึ้นไป อย่างน้อยปีละ 2 ครั้ง ส่วนเด็กที่มีปัญหาฟันแนะนำให้เคลือบทุก ๆ 3 เดือนค่ะ

มีคราบเหลืองติดฟันหลังจากเคลือบฟัน อันตรายไหม

ไม่ค่ะ เพราะคราบดังกล่าวไม่ได้มีผลต่อฟันแต่อย่างใดและจะหายไปเองภายใน 2 – 3 วัน

ฟลูออไรด์ อันตรายไหม

หากร่างกายได้รับฟลูออไรด์ในปริมาณมากเกินกว่า 1,500 ppm จัดว่าอยู่ในขั้นอันตรายค่ะ ดังนั้นหากคุณหรือลูกน้อยเผลอกลืนยาสีฟันที่มีปริมาณฟลูออไรด์มากเกินกว่า 1,500 ppm เข้าไป อาจเกิดอาการคลื่นไส้ อาเจียน ให้รีบพบแพทย์โดยเร็วที่สุดค่ะ

เคลือบฟลูออไรด์ที่ไหนดี

หากคุณมีปัญหาช่องปาก ไม่ว่าจะเป็นฟันซ้อนฟันเก ฟันห่าง ฟันสบผิดปกติ หรือกำลังมองหาคลินิกเคลือบฟัน เรา Tooth Luck Detal Clinic เป็นคลินิกทันตกรรมสำหรับเด็กและทุกคนในครอบครัว เรามีทีมทันตแพทย์พร้อมให้บริการทันตกรรมมากมาย ไม่ว่าจะเป็นจัดฟัน ถอนฟัน ผ่าฟันคุด ฟอกสีฟัน ขูดหินปูน อุดฟัน รักษารากฟัน รากฟันเทียม วีเนียร์ ฟันปลอม และบริการทันตกรรมสำหรับเด็ก มาพร้อมเครื่องมือที่ทันสมัย ได้มาตรฐาน และครบครัน ทั้งนี้ก็เพื่อสุขภาพช่องปากที่ดีที่สุดสำหรับเด็ก ๆ และชาวจังหวัดขอนแก่นอย่างแท้จริง

blog