เหงือกบวมฟันกราม หายเองได้ไหม บรรเทาอาการยังไงดี

เหงือกบวมฟันกรามเป็นอีกหนึ่งปัญหาช่องปากที่พบได้บ่อย นอกจากจะสร้างความลำบากในการใช้ชีวิตแล้ว ยังมีผลเสียต่อสุขภาพช่องปากในระยะยาวได้อีกด้วย หลายคนที่กำลังประสบปัญหาดังกล่าวอยู่อาจสงสัยว่าอาการจะหายเองได้ไหม รักษาด้วยวิธีไหนได้บ้าง บทความนี้หมอณัฐจะพามาทำความเข้าใจถึงสาเหตุ วิธีดูแลตัวเอง รวมถึงให้แนะนำเกี่ยวกับวิธีการรักษาที่ถูกต้อง เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นในอนาคตกันค่ะ

เหงือกบวมฟันกรามคืออะไร

เป็นภาวะที่เกิดจากแบคทีเรียเข้าสู่เหงือกแล้วก่อให้เกิดการอักเสบหรือติดเชื้อบริเวณเนื้อเยื่อเหงือก โดยมีสาเหตุจากปัจจัยภายในอย่างฟันคุดที่ขึ้นผิดปกติ และภายนอกอย่างการสะสมของคราบพลัคที่ก่อให้เกิดหินปูนจนทำให้ฟันผุหรือเกิดโรคเหงือกอักเสบตามมา นอกจากจะสร้างความเจ็บปวดหรือมีเลือดออกขณะแปรงฟันแล้ว หากเกิดการติดเชื้ออย่างรุนแรงอาจลุกลามกลายเป็นเหงือกอักเสบเรื้อรัง มีหนอง สูญเสียฟันถาวร และอาจมีผลกระทบต่อกระดูกขากรรไกรและสุขภาพโดยรวมได้อีกด้วย

เหงือกบวมฟันกราม เกิดจากอะไร

1. ฟันคุดใต้เหงือก

ธรรมชาติของฟันจะมีการเคลื่อนตัวอยู่ตลอดเวลา แต่หากเป็นฟันคุดที่ฝังอยู่ใต้เหงือกหรือกระดูกขากรรไกรนั้นจะไม่สามารถงอกขึ้นมาได้เหมือนฟันซี่อื่น จึงไปดันเหงือกหรือขากรรไกรบริเวณที่มีการฝังตัวอยู่จนเกิดแรงกดที่ก่อให้เกิดการระคายเคืองและอักเสบตามมา บางกรณีอาจก่อให้เกิดช่องว่างที่ทำให้เศษอาหารเข้าไปติดได้ง่าย เมื่อมีเศษอาหารอยู่ภายในช่องปากจะทำให้แบคทีเรียเจริญเติบโตและกระตุ้นการอักเสบ นอกจากนี้ฟันคุดที่ฝังอยู่อาจก่อให้เกิดซีสต์หรือถุงน้ำรอบตัวฟัน เมื่อซีสต์ขยายใหญ่ขึ้นก็จะทำให้เหงือกบวมและรู้สึกเจ็บได้เช่นกัน

2. เหงือกอักเสบ

หากคุณทำความสะอาดช่องปากไม่ดีพอ จนมีเศษอาหารสะสมอยู่ในช่องปากเป็นจำนวนมาก ก็อาจทำให้เชื้อแบคทีเรียในช่องปากเจริญเติบโตและผลิตคราบพลัคออกมา ซึ่งกระตุ้นให้ร่างกายเกิดปฏิกิริยาตอบสนองโดยการส่งเซลล์ภูมิคุ้มกันไปที่บริเวณดังกล่าว ส่งผลให้เหงือกบวม แดง มีเลือดออกง่าย โดยเฉพาะบริเวณฟันกรามซึ่งเป็นจุดที่ทำความสะอาดได้ยาก หากปล่อยทิ้งไว้นานก็จะเกิดการอักเสบเรื้อรังจนทำให้เหงือกบริเวณนั้นร่นออกและเกิดร่องเหงือกลึกที่สะสมแบคทีเรียมากขึ้น ซึ่งแบคทีเรียจะไปทำลายเส้นใยยึดฟันและกระดูกรองรับฟัน ทำให้ฟันสูญเสียประสิทธิภาพในการยึดเกาะกับกระดูกและเริ่มโยกมากขึ้นจนฟันซี่นั้นไม่สามารถใช้งานได้อีกต่อไป สุดท้ายต้องทำการรักษาด้วยการถอนฟันออก

3. ฟันผุ

การรับประทานอาหารหวานบ่อยๆ การแปรงฟันไม่สะอาด และการละเลยการตรวจฟันเป็นประจำ ล้วนแต่จะทำให้แบคทีเรียในช่องปากที่ย่อยอาหารประเภทน้ำตาลและแป้งผลิตกรดที่มีฤทธิ์กัดกร่อนเคลือบฟันมากขึ้นจนเกิดรูผุบริเวณฟัน เมื่อฟันผุไม่ได้รับการรักษาแล้ว จะทำให้เชื้อแบคทีเรียลุกลามเข้าไปในโพรงประสาทฟันและเกิดการอักเสบที่ลุกลามไปยังบริเวณเหงือกโดยรอบ อีกทั้งก่อให้เกิดหนองสะสมบริเวณปลายรากฟัน ซึ่งหนองนี้เองจะดันขึ้นมาทางเหงือกและทำให้เหงือกบวม

4. ฟันแตก

หากคุณได้รับอุบัติเหตุบริเวณฟันจนทำให้ฟันแตกไปบางส่วนนั้นอาจทำให้เหงือกบวมบริเวณฟันกรามได้เช่นกัน เนื่องจากฟันที่แตกอาจมีขอบแหลมคม ไม่เรียบ ที่บาดหรือระคายเคืองบริเวณเหงือกจนทำให้เหงือกบวม หรือหากฟันแตกไปจนถึงโพรงประสาทฟันหรือรากฟัน อาจเป็นช่องทางที่ทำให้เชื้อแบคทีเรียเข้าสู่เนื้อเยื่อเหงือกจนเกิดการอักเสบและบวมตามมา

5. พฤติกรรมเสี่ยง

นอกจากจะละเลยการทำความสะอาดฟันจนทำให้มีเศษอาหารเข้าไปติดตามซอกฟันและกระตุ้นการเจริญเติบโตของแบคทีเรียที่ก่อให้เกิดปัญหาช่องปากแล้ว การใช้อุปกรณ์ทำความสะอาดฟันที่แข็งหรือออกแรงทำความสะอาดมากเกินไปก็อาจทำให้เหงือกบวมบริเวณฟันกรามได้เช่นกันค่ะ เนื่องจากการใช้ไหมขัดฟันที่รุนแรงหรือไม่ระมัดระวัง โดยเฉพาะมือใหม่ที่ไม่ได้ใช้ไหมขัดฟันแบบเคลือบขี้ผึ้ง หากทำให้ใหม่ขัดฟันไปบาดเหงือกหรือเกิดการระคายเคืองจนเกิดการอักเสบและบวมตามมาได้ ส่วนการใช้แปรงสีฟันที่มีขนแข็งหรือออกแรงแปรงมากเกินไป อาจทำให้เหงือกระคายเคืองและอักเสบ บางครั้งอาจมีเลือดออกร่วมด้วย

อาการที่พบจากเหงือกบวมฟันกราม

• เหงือกบวมแดง
• รู้สึกปวดเหงือกหรือปวดฟัน
• เลือดออกจากเหงือกขณะแปรงฟันหรือใช้ไหมขัดฟัน
• มีหนองหรือของเหลวไหลจากเหงือก
• รู้สึกว่าฟันกรามโยก ไม่มั่นคง (หากเป็นปริทันต์อักเสบ)
• รู้สึกเสียวฟันจนเคี้ยวอาหารไม่ได้
• มีกลิ่นปาก
• อาจมีไข้ หากติดเชื้อรุนแรง

เหงือกบวมฟันกราม อันตรายไหม

หากไม่ได้รับการรักษาอย่างถูกต้อง อาการเหงือกบวมบริเวณฟันกรามอาจเป็นอันตรายได้ในระยะยาว เนื่องจากภาวะดังกล่าวอาจเป็นสัญญาณของการติดเชื้อหรือปัญหาสุขภาพช่องปากที่รุนแรง เช่น การติดเชื้อที่ลุกลามไปถึงรากฟัน กระดูกขากรรไกรหรือเนื้อเยื่อรอบข้าง จนเกิดการติดเชื้อที่รากฟันหรือปริทันต์อักเสบ หากการอักเสบลุกลามไปยังกระดูกและเส้นใยที่ยึดฟัน อาจทำให้ฟันโยกหรือสูญเสียฟันถาวร และที่แย่ที่สุดการติดเชื้ออาจลุกลามไปสู่กระแสเลือดหรือส่วนอื่นของร่างกาย เกิดภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด (Sepsis) ที่เป็นอันตรายถึงชีวิตได้อีกด้วยค่ะ

เหงือกบวมฟันกราม รักษาอย่างไร

1. รักษาด้วยตัวเอง

วิธีนี้จะสามารถรักษาได้ในเบื้องต้นเท่านั้น โดยการบ้วนปากด้วยน้ำเกลือเพื่อฆ่าเชื้อแบคทีเรียและบรรเทาอาการบวม ควบคู่ไปกับการกินยาบรรเทาอาการปวด เช่น พาราเซตามอล ไอบูโพรเฟน ร่วมกับการประคบเย็นด้วยถ้าชุ่มน้ำเย็นหรือถุงน้ำแข็ง และที่สำคัญคุณจะต้องปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการทำความสะอาดช่องปากใหม่ให้ถูกวิธี เช่น แปรงฟันวันละ 2 ครั้ง ใช้ไหมขัดฟันก่อนหรือหลังแปรงฟันเสมอ หลีกเลี่ยงอาหารรสจัดหรืออาหารที่แข็งเกินไป เน้นการรับประทานอาหารอ่อน ย่อยง่าย จนกว่าอาการจะดีขึ้น

2. รักษาด้วยทันตแพทย์

ในกรณีที่ไม่สามารถรักษาอาการในเบื้องต้นได้ หมอณัฐแนะนำให้เข้ารับการรักษากับทันตแพทย์เพื่อยับยั้งการลุกลามของเชื้อแบคทีเรียที่อาจทำลายช่องปากได้ในอนาคต สำหรับวิธีการรักษาจะมีทั้งการขูดหินปูนเพื่อกำจัดคราบพลัคและหินปูนออก, การรักษารากฟันหากพบการติดเชื้อบริเวณรากฟัน, การถอนฟันหากพบว่าฟันการที่บวมเกิดจากฟันคุดที่ขึ้นมาไม่ได้ หรือเกิดจากฟันผุที่ไม่สามารถใช้งานได้อีก รวมถึงการให้ยาปฏิชีวนะร่วมด้วยหากพบว่ามีการติดเชื้อขั้นรุนแรง ซึ่งจะช่วยควบคุมการติดเชื้อและป้องกันการแพทย์กระจายของแบคทีเรียไม่ให้ลุกลามไปมากกว่านี้

สุดท้ายนี้หากคุณมีภาวะเหงือกบวมบริเวณฟันกรามจริงๆ อย่าชะล่าใจเด็ดขาด หมอณัฐขอแนะนำให้เข้าพบทันตแพทย์ทันทีหากมีอาการเจ็บปวดเหงือกบริเวณฟันกราม เพราะถ้าไม่รีบรักษาก็อาจเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิตได้ และที่สำคัญเมื่อเข้ารับการรักษาแล้ว คุณควรปฏิบัติตามคำแนะนำของทันตแพทย์อย่างเคร่งครัด ทั้งนี้เพื่อป้องกันไม่ให้เชื้อโรคกลับมาทำลายสุขภาพเหงือกของคุณได้อีกรอบนึงค่ะ

บทความที่น่าสนใจ

• ฟันสบเปิดคืออะไร อันตรายไหม ทำไมถึงสร้างความยุ่งยากในระยะยาว
• ฟันสบลึกคืออะไร มีผลอย่างไรต่อฟัน ทำไมต้องรีบรักษาโดยด่วน
• กระดูกฟันละลายเกิดจากอะไร ทำไมต้องรีบแก้หากจะทำรากฟันเทียม

ดูแลช่องปากที่ไหนดี ทำไมต้อง Toothluck Dental Clinic

หากคุณมีปัญหาช่องปาก ไม่ว่าจะเป็นฟันซ้อนฟันเก ฟันห่าง ฟันสบผิดปกติ หรือกำลังมองหาคลินิกสำหรับดูแลฟัน เรา Tooth Luck Dental Clinic เป็นคลินิกทันตกรรมสำหรับเด็กและทุกคนในครอบครัว เรามีทีมทันตแพทย์พร้อมให้บริการทันตกรรมมากมาย ไม่ว่าจะเป็นจัดฟัน ถอนฟัน ผ่าฟันคุด ฟอกสีฟัน ขูดหินปูน อุดฟัน รักษารากฟัน รากฟันเทียม วีเนียร์ ฟันปลอม และบริการทันตกรรมสำหรับเด็ก มาพร้อมเครื่องมือที่ทันสมัย ได้มาตรฐาน และครบครัน ทั้งนี้ก็เพื่อสุขภาพช่องปากที่ดีที่สุดสำหรับเด็ก ๆ และชาวจังหวัดขอนแก่นอย่างแท้จริง

รีวิวจัดฟันกับ Tooth Luck dental clinic คลินิกทำฟัน จัดฟัน ขอนแก่น

@dr.nuttakul

ตอบกลับ @mind_06112549 1 เรื่อง ที่คนไข้ฟันซ้อน แล้วจะจัดฟันต้องรู้! #หมอณัฐคุณ #หมอฟัน #หมอฟันtiktok #tiktokสายความรู้ #tiktokuni #รักสุขภาพ #มากกว่า60วิ #tiktokวิดีโอยาว #รีวิวจัดฟันทูธลักค์ #จัดฟัน

♬ Cinema style perfect for Vlogs and PR videos(796294) – SakuFactory