คำถามยอดฮิตเลยค่ะข้อนี้! หมอเข้าใจความกังวลนี้ดี เพราะหลายคนก็เป็นห่วงเรื่องความเจ็บปวดก่อนตัดสินใจมาฟอกฟัน

โดยทั่วไปแล้ว การฟอกสีฟันไม่ได้เจ็บปวดอย่างที่หลายคนกังวลค่ะ แต่คนไข้ส่วนใหญ่มักจะมีอาการ "เสียวฟัน" ในระหว่างหรือหลังการฟอกสีฟัน ซึ่งความเสียวนี้จะมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับแต่ละคน บางคนแทบไม่รู้สึกอะไรเลย แต่บางคนก็อาจจะเสียวพอสมควร

ความเสียวฟันนี้เกิดจากน้ำยาฟอกสีฟันที่มีส่วนผสมของไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์ ซึ่งจะซึมผ่านชั้นเคลือบฟันเข้าไปถึงเนื้อฟันด้านใน ทำให้เกิดอาการเสียวชั่วคราวได้ อาการเสียวมักจะเป็นแบบรู้สึกจี๊ดเวลาโดนความเย็นหรือความร้อน ไม่ใช่ความเจ็บแบบปวดตุ๊บๆ ค่ะ

จากประสบการณ์ที่หมอดูแลคนไข้มา พอจะแบ่งความรู้สึกของคนไข้ได้ประมาณนี้:

• คนไข้ประมาณ 30% แทบไม่รู้สึกอะไรเลยระหว่างฟอกสีฟัน
• ประมาณ 50% มีอาการเสียวฟันเล็กน้อยถึงปานกลาง แต่ทนได้สบายๆ
• ประมาณ 20% มีอาการเสียวค่อนข้างมาก แต่ส่วนใหญ่ก็ยังทำต่อจนจบได้

แต่ว่าอาการเสียวฟันนี้มักจะหายไปเองภายใน 24-48 ชั่วโมงหลังการฟอกสีฟันค่ะ และหมอก็มีวิธีช่วยลดอาการเสียวระหว่างและหลังการฟอกสีฟันด้วย เช่น:

1. ก่อนฟอกสีฟัน หมออาจแนะนำให้ใช้ยาสีฟันลดอาการเสียวฟันสัก 1-2 สัปดาห์
2. ระหว่างการฟอกสีฟัน ถ้ารู้สึกเสียวมาก หมอจะหยุดพักเป็นระยะๆ ได้
3. หลังฟอกสีฟัน หมอจะทาเจลฟลูออไรด์ซึ่งช่วยลดอาการเสียวได้มาก
4. คนไข้ที่ฟันไวมากๆ หมออาจเลือกน้ำยาฟอกสีฟันที่มีความเข้มข้นต่ำลง ใช้เวลาฟอกนานขึ้น แต่เสียวน้อยลง

สำหรับคนที่ฟันไวมากๆ ตามธรรมชาติอยู่แล้ว (เช่น กินของเย็นแล้วเสียวฟันประจำ) หมอก็จะมีการเตรียมฟันพิเศษก่อนการฟอกสีเพื่อลดอาการเสียวด้วยค่ะ

ที่น่ารู้อีกอย่างคือ อาการเสียวฟันหลังฟอกนี้ ไม่ได้แปลว่าฟันของเราถูกทำลายหรือเสียหายนะคะ มันเป็นเพียงอาการชั่วคราวเท่านั้น การฟอกสีฟันที่ทำโดยทันตแพทย์เป็นวิธีที่ปลอดภัยและไม่ทำลายโครงสร้างฟันค่ะ

ฟอกสีฟันช่วยให้ฟันขาวขึ้นจริงๆ ค่ะ! หมอเห็นผลลัพธ์ชัดเจนในคนไข้แทบทุกราย เพียงแต่ความขาวจะมากหรือน้อยก็ขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย

สาเหตุที่การฟอกสีฟันได้ผลจริงก็เพราะน้ำยาฟอกสีฟันที่ใช้ (ไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์หรือคาร์บาไมด์เปอร์ออกไซด์) สามารถแทรกซึมเข้าไปในชั้นเคลือบฟันและเนื้อฟัน แล้วทำปฏิกิริยากับโมเลกุลของสารที่ทำให้เกิดสีในฟัน ทำให้สารเหล่านั้นแตกตัวและเปลี่ยนโครงสร้างจนกลายเป็นสารไม่มีสี ทำให้ฟันดูขาวขึ้นค่ะ

ในการฟอกสีฟันที่คลินิก โดยทั่วไปจะทำให้ฟันขาวขึ้นประมาณ 2-8 เฉดสี ขึ้นอยู่กับสภาพฟันเดิมและวิธีการฟอกสีฟันที่เลือกใช้ โดยวิธีที่ใช้แสงเลเซอร์หรือ Zoom มักจะให้ผลลัพธ์ที่ขาวกว่าวิธี Cool light ธรรมดา

อย่างไรก็ตาม มีข้อควรรู้สำคัญเกี่ยวกับการฟอกสีฟันค่ะ:

1. ความขาวของฟันแต่ละคนมีขีดจำกัด ไม่สามารถฟอกให้ขาวเกินกว่าสีฟันธรรมชาติที่แท้จริงของแต่ละคนได้

2. ฟันที่เปลี่ยนสีจากปัจจัยภายใน เช่น จากยาเตตร้าไซคลิน หรือฟันที่เปลี่ยนสีเนื่องจากการตายของเนื้อเยื่อในฟัน อาจจะฟอกได้ผลน้อยกว่าฟันที่เปลี่ยนสีจากปัจจัยภายนอก (กาแฟ ชา บุหรี่)

3. วัสดุทางทันตกรรม เช่น วัสดุอุดฟันสีเหมือนฟัน ครอบฟัน สะพานฟัน จะไม่เปลี่ยนสีตามการฟอกสีฟัน ดังนั้นอาจทำให้สีฟันไม่สม่ำเสมอกันได้

จากประสบการณ์ที่หมอได้ทำการฟอกสีฟันให้คนไข้มาหลายราย เกือบทุกคนพอใจกับผลลัพธ์ที่ได้ค่ะ แต่ก็ต้องเข้าใจว่าฟันขาวเหมือนในโฆษณาหรือดาราฮอาจเป็นไปได้ยาก เพราะบางทีภาพเหล่านั้นก็มีการตกแต่งหรือใช้วีเนียร์ช่วยด้วย

ที่สำคัญคือการตั้งความคาดหวังให้เหมาะสม หมอจะประเมินและบอกคนไข้ตั้งแต่แรกว่าน่าจะฟอกได้ขาวระดับไหน เพราะหากคาดหวังสูงเกินไปก็อาจผิดหวังได้ แต่โดยรวมแล้ว การฟอกสีฟันช่วยให้ฟันขาวขึ้นได้จริงและปลอดภัยเมื่อทำโดยทันตแพทย์ที่มีความชำนาญค่ะ

จัดฟันอยู่ฟอกสีฟันได้ไหม?

คำถามนี้หมอเจอบ่อยมากเลยค่ะ เพราะหลายคนที่กำลังจัดฟันอยู่ก็อยากมีรอยยิ้มที่ขาวสวยไปด้วย! โดยทั่วไปแล้ว หมอไม่แนะนำให้ฟอกสีฟันในขณะที่กำลังจัดฟันอยู่ด้วยเหตุผลหลักๆ ดังนี้ค่ะ

ประการแรก ตัวเครื่องมือจัดฟัน (เหล็ก หรือ bracket) จะปิดทับพื้นผิวฟันบางส่วนอยู่ ทำให้น้ำยาฟอกสีฟันไม่สามารถเข้าถึงพื้นผิวฟันได้ทั่วถึง ถ้าฟอกฟันตอนนี้ พอถอดเครื่องมือจัดฟันออกแล้ว จะเห็นรอยขาว-เหลืองไม่เท่ากันบนฟัน ตรงที่เคยมีเครื่องมือติดอยู่จะมีสีเหลืองกว่าบริเวณอื่น แล้วเราต้องไปฟอกสีฟันซ้ำอีกรอบหลังจัดฟันเสร็จค่ะ

ประการที่สอง คนที่จัดฟันมักมีเหงือกอักเสบได้ง่ายกว่าปกติ เพราะการดูแลทำความสะอาดช่องปากทำได้ยากกว่า น้ำยาฟอกสีฟันอาจจะไปกระตุ้นให้เหงือกระคายเคืองมากขึ้นได้ ทำให้รู้สึกเจ็บหรือไม่สบายมากกว่าคนที่ไม่ได้จัดฟัน

ทางที่ดีที่สุดคือรอให้จัดฟันเสร็จก่อนค่ะ แล้วค่อยมาฟอกสีฟันทีเดียว จะได้ผลลัพธ์ที่สวยงามและสม่ำเสมอทั่วทั้งปาก ถ้าอยากมีฟันขาวระหว่างจัดฟัน หมอแนะนำให้ใช้ยาสีฟันที่มีคุณสมบัติช่วยขจัดคราบและให้ฟันดูขาวขึ้นเล็กน้อยแทน เช่น ยาสีฟันที่มีส่วนผสมของโซเดียมไบคาร์บอเนต หรือถ่านชาร์โคล ซึ่งช่วยได้ในระดับหนึ่ง แต่ไม่ขาวเท่าการฟอกสีฟันแบบเต็มรูปแบบค่ะ

บางคลินิกอาจจะมีวิธีฟอกฟันแบบพิเศษสำหรับคนจัดฟัน แต่หมอยังไม่แนะนำอยู่ดี เพราะไม่คุ้มกับค่าใช้จ่ายและเวลา เนื่องจากต้องกลับมาฟอกอีกรอบหลังจัดฟันเสร็จอยู่ดีค่ะ

ผลลัพธ์จากการฟอกสีฟันจะอยู่ได้ยาวนานประมาณ 6 เดือน-1 ปี ขึ้นอยู่กับระดับสีที่เป็นอยู่ของฟัน น้ำยาฟอกสีฟัน รวมถึงอุปกรณ์ที่ใช้ และการดูแลการรักษาสุขภาพช่องปากของแต่ละบุคคล อย่างการเลือกรับประทานอาหาร เครื่องดื่ม รวมถึงพฤติกรรมการสูบบุหรี่ ซึ่งจะสามารถรักษาสีฟันให้ขาวได้นานยิ่งขึ้น

ไม่สามารถใช้ประกันสังคมได้

ฟอกสีฟันซี่เดียวได้แน่นอนค่ะ! หลายคนอาจไม่ทราบว่าเราสามารถเลือกฟอกเฉพาะฟันบางซี่ได้ โดยเฉพาะในกรณีที่มีฟันซี่ที่สีเข้มกว่าซี่อื่นๆ หรือฟันที่ผ่านการรักษารากฟันมาแล้วซึ่งมักจะมีสีคล้ำกว่าฟันปกติ

การฟอกสีฟันซี่เดียวเป็นเทคนิคเฉพาะทางที่ต่างจากการฟอกสีฟันทั้งปากค่ะ โดยจะใช้เทคนิคที่เรียกว่า "walking bleach" หรือการฟอกสีฟันจากภายใน ซึ่งเหมาะสำหรับฟันที่ผ่านการรักษารากฟันมาแล้ว วิธีนี้ทันตแพทย์จะเจาะเปิดรูเล็กๆ ที่ด้านหลังของฟันซี่นั้น แล้วใส่น้ำยาฟอกสีฟันเข้าไปข้างใน แล้วปิดด้วยวัสดุอุดชั่วคราว ปล่อยไว้ประมาณ 3-7 วัน แล้วจึงกลับมาที่คลินิกเพื่อล้างน้ำยาออกและอุดปิดรู

สำหรับฟันที่ยังมีเนื้อเยื่อในฟันอยู่ (ฟันที่ยังมีชีวิต) ก็สามารถฟอกสีซี่เดียวได้เช่นกัน แต่จะใช้เทคนิคจากภายนอก โดยหมอจะใช้แผ่นยางกั้นน้ำลายที่เจาะเฉพาะตำแหน่งของฟันซี่ที่ต้องการฟอก หรือใช้เจลป้องกันพิเศษทาที่เหงือกและฟันข้างเคียง แล้วจึงทาน้ำยาฟอกสีฟันเฉพาะซี่ที่ต้องการ

ข้อดีของการฟอกสีฟันซี่เดียวคือ:

1. แก้ไขปัญหาเฉพาะจุดได้โดยไม่ต้องฟอกทั้งปาก
2. ประหยัดค่าใช้จ่ายกว่าการฟอกทั้งปาก
3. ลดโอกาสการเกิดอาการเสียวฟันเพราะจำกัดพื้นที่การฟอก
4. เหมาะสำหรับคนที่มีวัสดุบูรณะฟันอยู่แล้วหลายซี่ ซึ่งการฟอกทั้งปากอาจทำให้สีไม่สม่ำเสมอ

อย่างไรก็ตาม มีข้อควรระวังคือ การฟอกสีฟันซี่เดียวอาจทำให้สีของฟันไม่กลมกลืนกับฟันข้างเคียง จึงต้องใช้ความชำนาญเฉพาะทางของทันตแพทย์ในการพิจารณาระดับความขาวที่เหมาะสม ไม่ให้ขาวเกินไปจนดูผิดธรรมชาติค่ะ

ถ้าคุณสังเกตว่ามีฟันบางซี่ที่สีคล้ำกว่าซี่อื่นๆ อย่าลืมปรึกษาทันตแพทย์นะคะ บางครั้งการฟอกสีฟันซี่เดียวอาจเป็นทางเลือกที่ดีกว่าการครอบฟันหรือทำวีเนียร์ เพราะรักษาโครงสร้างฟันธรรมชาติไว้ได้มากกว่าค่ะ