มะเร็งช่องปาก ไม่อยากเสี่ยง ต้องเลี่ยง 7 พฤติกรรมทำร้ายฟัน

มะเร็งช่องปาก เป็นหนึ่งในปัญหาสุขภาพช่องปากที่ทำร้ายใครหลายๆ คนเป็นอย่างมาก แม้ว่าทุกคนจะไม่อยากป่วยเป็นโรคนี้ก็ตาม แต่หากคุณมีพฤติกรรมเสี่ยงบางอย่าง ก็อาจป่วยเป็นโรคนี้ได้เช่นกันค่ะ ว่าแต่โรคนี้มีสาเหตุมาจากพฤติกรรมเสี่ยงอะไรบ้าง แล้วมีวิธีแก้หรือป้องกันได้อย่างไรบ้าง หมอณัฐมีคำตอบมาฝากค่ะ

7 สาเหตุของมะเร็งช่องปาก

1. การสูบบุหรี่และเคี้ยวหมากเป็นประจำ

หลายคนรู้ว่าบุหรี่เป็นอันตรายต่อร่างกาย เพราะในบุหรี่มีสารก่อมะเร็งมากกว่า 60 ชนิด ที่ก่อให้เกิดการระคายเคืองต่อเยื่อบุช่องปากอย่างต่อเนื่อง ทำให้เกิดแผลและการอักเสบเรื้อรัง (Chronic Inflammation) อีกทั้งมีสารที่มีผลทำให้ระบบภูมิคุ้มกันในช่องปากอ่อนแอลง ส่งผลให้เซลล์ต่างๆ ถูกกระตุ้นให้กลายพันธุ์เป็นเซลล์มะเร็ง นอกจากนี้การสูบบุหรี่หรือเคี้ยวหมากจะกระตุ้นให้คุณมีพฤติกรรมเสี่ยงอย่างการดื่มแอลกอฮอล์ที่เพิ่มโอกาสเกิดมะเร็งในช่องปากได้ด้วยเช่นกัน สำหรับสารก่อมะเร็งที่มีอยู่ในบุหรี่และหมากดังนี้

• นิโคติน (Nicotine) เป็นสารก่อมะเร็งที่กระตุ้นการแบ่งตัวของเซลล์ผิดปกติ ลดภูมิคุ้มกันของเซลล์ และกระตุ้นการกลายพันธุ์ของเซลล์ให้กลายเป็นเซลล์มะเร็ง นอกจากนี้ยังกระตุ้นเซลล์มะเร็งเติบโตเร็วยิ่งขึ้น
• ทาร์ (Tar) เป็นสารก่อมะเร็งที่ตกค้างจากควันบุหรี่ที่เกาะตามเยื่อบุช่องปาก ทำให้เซลล์เยื่อบุช่องปากเสียหายและกระตุ้นให้เซลล์แบ่งตัวผิดปกติและเกิดการกลายพันธุ์ของ DNA ที่พัฒนาไปสู่มะเร็งได้ในอนาคต
• เบนซีน (Benzene) เป็นสารก่อมะเร็งที่ทำให้ DNA ในเซลล์เยื่อบุช่องปากได้รับความเสียหายและกระตุ้นให้เกิดการกลายพันธุ์ของเซลล์ปกติเป็นเซลล์มะเร็ง ส่งผลให้เกิดมะเร็งโรคเลือดและมะเร็งในช่องปาก
• อาเรโคลีน (Arecoline) เป็นสารก่อมะเร็งที่กระตุ้นการแบ่งตัวของเซลล์ผิดปกติจนเกิดพังผืดในเยื่อบุช่องปาก (Oral Submucous Fibrosis) ทำให้เยื่อบุช่องปากอ่อนแอและไวต่อสารก่อมะเร็ง
• ไนโตรซามีน (Nitrosamine) เป็นสารก่อมะเร็งที่ก่อให้เกิดเนื้องอกในช่องปาก ลำคอ และอวัยวะอื่นๆ ทำให้ DNA กลายพันธุ์เป็นเซลล์มะเร็งในอนาคต

ดูวิดีโอเพิ่มเติม

@dr.nuttakul

ตอบกลับ @smamsln หมอฟันรู้ไหมว่าเราสูบบุหรี่? #หมอณัฐคุณ #รักสุขภาพ #tiktokuni #tiktokสายความรู้ #สาระความรู้ #ทําฟันขอนแก่น #คลินิกทันตกรรมทูธลักค์ #มากกว่า60วิ #tiktokวิดีโอยาว #หมอฟันtiktok #หินปูน

♬ Very cute melody by marimba tone(39813) – Mitsu Sound

2. การดื่มแอลกอฮอล์บ่อยๆ

การดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำจะเพิ่มโอกาสเป็นมะเร็งในช่องปากได้ง่ายกว่าผู้ที่ไม่ได้ดื่มมากถึง 6 เท่า เพราะแอลกอฮอล์เป็นสารระคายเคืองที่ทำให้เซลล์ช่องปากถูกทำลายและต้องซ่อมแซมบ่อยขึ้น ซึ่งจะเพิ่มโอกาสเกิดเซลล์กลายพันธุ์มากกว่าคนที่ไม่ดื่มแอลกอฮอล์ เนื่องจากการดื่มแอลกอฮอล์จะไปลดการสร้างน้ำลายและทำให้ปากแห้ง สารพิษจากแอลกอฮอล์จึงตกค้างในช่องปากนานขึ้น หากดื่มเป็นประจำจะทำให้เยื่อบุช่องปากเสียหาย ส่งผลให้สารก่อมะเร็งซึมเข้าสู่เซลล์ได้ง่ายขึ้น นอกจากนี้แอลกอฮอล์ยังไปลดการทำงานของเม็ดเลือดขาว ทำให้เม็ดเลือดขาวกำจัดเซลล์มะเร็งได้ช้าลงและเกิดการอักเสบหรือติดเชื้อภายในช่องปากบ่อยขึ้น และที่สำคัญแอลกอฮอล์ยังถูกร่างกายเผาผลาญให้กลายเป็นสารอะซีตัลดีไฮด์ (Acetaldehyde) ซึ่งเป็นสารก่อมะเร็งที่เข้าไปทำลาย DNA ของเซลล์ ทำให้เซลล์แบ่งตัวผิดปกติและเพิ่มโอกาสเกิดเซลล์มะเร็งมากขึ้น

นอกจากนี้อาการมึนเมาจากการดื่มแอลกอฮอล์อาจทำให้คุณเผลอทำพฤติกรรมเสี่ยงอื่นๆ ที่เพิ่มความเสี่ยงต่อมะเร็งในช่องปาก ทั้งการเข้านอนโดยไม่ได้แปรงฟัน หรือฤทธิ์ของร่างกายที่กระตุ้นให้คุณมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ทันได้ป้องกัน ซึ่งเพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ HPV ที่ก่อให้เกิดโรคมะเร็งในช่องปากตามมาได้ด้วยค่ะ

3. การละเลยสุขอนามัยช่องปาก

หากคุณไม่ค่อยได้ดูแลสุขภาพช่องปากเท่าไหร่ ทั้งการแปรงฟันแค่วันละครั้งหรือบางวันก็ไม่แปรงเลย ไม่ใช้ไหมขัดไหมก่อน/หลังแปรงฟัน ไม่เคยไปพบทันตแพทย์เลยสักครั้ง พฤติกรรมเหล่านี้ก็อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งในช่องปากได้เช่นกัน เนื่องจากการละเลยการทำความสะอาดช่องปากเป็นประจำและถูกวิธีจะทำให้เชื้อแบคทีเรียในช่องปากเจริญเติบโตจากเศษอาหารที่ตกค้างภายในช่องปากและสร้างคราบพลัคที่พัฒนาเป็นหินปูน เกาะติดอยู่บนผิวฟันและเหงือก โดยหินปูนจะก่อให้เกิดการระคายเคืองและการอักเสบที่ทำให้เกิดอนุมูลอิสระ (Free Radicals) เข้าไปทำลาย DNA ของเซลล์ จนเซลล์แบ่งตัวผิดปกติและกลายพันธุ์เป็นเซลล์มะเร็งในอนาคต

4. รับประทานอาหารที่ระคายเคืองช่องปาก

รู้ไหมคะว่าหากคุณรับประทานอาหารบางชนิดเป็นประจำ ก็อาจเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งในช่องปากได้ง่ายขึ้น เนื่องจากอาหารบางชนิดมีฤทธิ์กระตุ้นการอักเสบและทำลายเยื่อบุช่องปาก หรือมีส่วนประกอบของสารก่อมะเร็ง ยกตัวอย่างเช่น การทานอาหารที่ร้อนโดยไม่ได้เป่าหรือรอให้อาหารเย็นลงเกิน โดยเฉพาะชาหรือกาแฟที่ร้อนจัด ทำให้เยื่อบุช่องปากอักเสบ, การทานอาหารที่มีรสเผ็ดหรือเปรี้ยวจัดที่มีสารแคปไซซิน (Capsaicin), การทานอาหารทอดหรือมีไขมันที่มีสาร PAHs (Polycyclic Aromatic Hydrocarbons) และ HCA (Heterocyclic Amines) ซึ่งเป็นสารก่อมะเร็ง ที่นอกจากจะก่อให้เกิดการระคายเคืองและอักเสบบริเวณเยื่อบุช่องปาก แล้ว ยังเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งในช่องปากจากการกลายพันธุ์ของเซลล์ภายในช่องปากด้วยเช่นกันค่ะ

5. การกัดฟัน

หลายคนอาจคุ้นชินกับการกัดฟันแสดงอารมณ์โกรธหรือกัดฟันขณะนอนหลับโดยไม่รู้ตัว ซึ่งการกัดฟันเป็นประจำจะทำให้เคลือบฟันสึกและเผลอกัดเหงือกจนเป็นแผลอยู่บ่อยๆ นอกจากนี้การใช้ฟันเปิดฝาหรือกัดของแข็งบ่อยๆ อาจทำให้ฟันร้าวและแตกง่ายขึ้น หากเกิดฟันแตกก็จะเกิดแผลในช่องปากตามมา หากคุณยังเผลอกัดฟัน ทั้งๆ ที่มีแผลในช่องปากอยู่แล้ว ก็อาจเกิดแผลในปากหายช้าและกลายเป็นแผลเรื้อรังที่อาจกลายเป็นฝ้าขาวหรือฝ้าแดงที่อาจพัฒนาเป็นมะเร็งได้หากไม่รีบรักษาให้หาย

ดูวิดีโอเพิ่มเติม

@dr.nuttakul

ตอบกลับ @mongkrub 3 วิธีเช็คง่ายๆว่าเรานอนกัดฟันไหม? #หมอณัฐคุณ #หมอฟัน #หมอฟันtiktok #รักสุขภาพ #tiktokuni #ความรู้เรื่องสุขภาพ #คลินิกทันตกรรมทูธลักค์ #ทําฟันขอนแก่น #toothluck #tiktokสายความรู้ #สาระความรู้ #นอนกัดฟัน

♬ Cute song of fun scene – Yoshiki ARA

6. การใส่ฟันปลอมไม่พอดี

การใส่ฟันปลอมที่หลวมหรือคับเกินไป อาจไปเสียดสีกับลิ้น เหงือก หรือเพดานปากจนเกิดแผลกดทับหรือแผลถลอกซ้ำๆ และกลายเป็นฝ้าขาวหรือฝ้าแดงที่สามารถพัฒนาเป็นมะเร็งในช่องปากได้ด้วย นอกจากนี้ช่องว่างที่เกิดจากการใส่ฟันปลอมไม่พอดียังเป็นแหล่งสะสมของเศษอาหาร ซึ่งเป็นอาหารชั้นดีของเชื้อแบคทีเรีย Candida Albicans ในช่องปาก เมื่อเชื้อแบคทีเรียเจริญเติบโตมากขึ้นจะสร้างคราบพลัคที่ก่อให้เกิดการระคายเคืองในช่องปากและเกิดแผลตามมา หากดูแลช่องปากไม่ดีก็อาจกลายเป็นแผลเรื้อรังตามมาได้เช่นกันค่ะ

7. ติดเชื้อไวรัส HPV ในช่องปาก

ไวรัสสายพันธุ์ HPV-16 และ HPV-18 เป็นสายพันธุ์ที่เกี่ยวข้องกับการเกิดมะเร็งในช่องปากโดยตรง เนื่องจากไวรัสทั้งสองชนิดนี้จะทำให้การติดเชื้อบริเวณเซลล์เยื่อบุช่องปากและสร้างความเสียหายต่อ DNA ของเซลล์ จนร่างกายไม่สามารถทำลายไวรัสออกไปได้ภายใน 1-2 ปี เซลล์ที่ติดเชื้อจะแบ่งตัวผิดปกติและกลายพันธุ์เป็นเซลล์มะเร็งในบริเวณลิ้น, เพดานปาก หรือทอนซิลในที่สุด นอกจากการมีเพศสัมพันธ์ทางปาก การมีเพศสัมพันธ์มากกว่า 1 คู่นอน หรือมีเพศสัมพันธ์กับผู้ที่ติดเชื้อ HPV แล้ว การสูบบุหรี่และการดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำก็ยังเพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อไวรัส HPV ได้เช่นกันค่ะ

อาการของมะเร็งช่องปาก

• รู้สึกปวดจนทานอาหารไม่ได้ กลืนอาหารลำบาก
• ต่อมน้ำเหลืองบริเวณคอโตขึ้นอย่างเห็นได้ชัด
• ใบหน้าหรือกรามผิดรูป เนื่องจากมีก้อนเนื้อโตอยู่ในปากหรือลำคอ
• ฟันโยก หรือฟันหลุดเอง
• หูอื้อ หรือปวดหูเรื้อรัง
• เป็นแผลที่ปาก ทายาแล้วก็ไม่หาย
• มีเลือดออกในช่องปากโดยไม่มีสาเหตุ
• น้ำหนักลดลงอย่างผิดปกติ

ดูแลช่องปากอย่างไร ให้ห่างไกลจากมะเร็งช่องปาก

• ทำความสะอาดช่องปากเป็นประจำวันละ 2 ครั้ง โดยใช้ไหมขัดฟันควบคู่กันไปด้วยทุกครั้ง
• เข้ารับการขูดหินปูนเป็นประจำทุก 6 เดือน เพื่อลดการสะสมของคราบพลัคที่ก่อให้เกิดการระคายเคืองในช่องปาก
• เลิกสูบบุหรี่ เลิกเคี้ยวหมาก เพื่อป้องกันไม่ให้สารพิษต่างๆ ในบุหรี่และหมากเข้าสู่ร่างกาย
• ฉีดวัคซีน HVP เพื่อป้องกันการติดเชื้อไวรัส HVP ที่อาจเกิดขึ้นได้ในช่วงอายุตั้งแต่ 9-26 ปี
• ลดปริมาณอาหารรสจัดหรืออาหารที่ร้อนเกินไป เพื่อลดการระคายเคืองภายในช่องปาก
• หมั่นสังเกตแผลในช่องปาก โดยทั่วไปแล้วแผลในช่องปากสามารถเกิดขึ้นได้และหายไปเองภายใน 1-2 สัปดาห์ แต่หากแผลไม่หายและมีอาการรุนแรงขึ้น ให้รีบพบแพทย์ทันที

สุดท้ายนี้หากคุณไม่อยากเป็นมะเร็งในช่องปาก หมอณัฐขอแนะนำให้ศึกษาและปฎิบัติตามวิธีการดูแลสุขภาพอนามัยช่องปากที่ถูกต้อง และที่สำคัญอย่าลืมเข้าพบทันตแพทย์เป็นประจำทุก 6 เดือน เพื่อการดูแลที่ดียิ่งขึ้นด้วยค่ะ เพราะนอกจากจะช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งได้แล้ว ยังช่วยป้องกันปัญหาช่องปากอื่นๆ ที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต

บทความที่น่าสนใจ

• ดูแลหลังจัดฟันอย่างไร ไม่ให้มีปัญหาตามมาในระยะยาว
• มีปัญหาแค่ฟันล่าง จัดฟันล่างอย่างเดียวได้ไหม หมอณัฐมีคำตอบ
• เหงือกเป็นหนอง ปวดมาก ทานยาหายไหม ทำไมต้องหาหมอฟันเท่านั้น

ดูแลช่องปากที่ไหนดี ทำไมต้อง Toothluck Dental Clinic

หากคุณมีปัญหาช่องปาก ไม่ว่าจะเป็นฟันซ้อนฟันเก ฟันห่าง ฟันสบผิดปกติ หรือกำลังมองหาคลินิกสำหรับดูแลฟัน เรา Tooth Luck Dental Clinic เป็นคลินิกทันตกรรมสำหรับเด็กและทุกคนในครอบครัว เรามีทีมทันตแพทย์พร้อมให้บริการทันตกรรมมากมาย ไม่ว่าจะเป็นจัดฟัน ถอนฟัน ผ่าฟันคุด ฟอกสีฟัน ขูดหินปูน อุดฟัน รักษารากฟัน รากฟันเทียม วีเนียร์ ฟันปลอม และบริการทันตกรรมสำหรับเด็ก มาพร้อมเครื่องมือที่ทันสมัย ได้มาตรฐาน และครบครัน ทั้งนี้ก็เพื่อสุขภาพช่องปากที่ดีที่สุดสำหรับเด็ก ๆ และชาวจังหวัดขอนแก่นอย่างแท้จริง

รีวิวจัดฟันกับ Tooth Luck dental clinic คลินิกทำฟัน จัดฟัน ขอนแก่น

@dr.nuttakul

#ดูเอ็ทกับ @คลินิกทำฟันทูธลักค์|Toothluck #หมอณัฐคุณ มีช่องสามเหลี่ยมที่เหงือก เหงือกร่น จัดฟันช่วยได้แบบนี้😊 #หมอณัฐคุณ #หมอฟัน #หมอฟันtiktok #คลินิกทันตกรรมทูธลักค์ #รักสุขภาพ #tiktokสายความรู้ #tiktokuni #ทําฟันขอนแก่น #รีวิวทําฟันทูธลักค์ #จัดฟัน

♬ She Share Story (for Vlog) – 山口夕依