ฟันสบเปิดคืออะไร อันตรายไหม ทำไมถึงสร้างความยุ่งยากในระยะยาว

หนึ่งในปัญหาที่ทำให้ใครหลายคนใช้ชีวิตลำบากมากขึ้น อีกทั้งมีผลต่อความมั่นใจที่ลดลงเวลายิ้มหรือพูดคุยกับผู้อื่น นั่นก็คือภาวะฟันสบเปิด แม้ว่าจะไม่ใช่ภาวะอันตรายถึงแก่ชีวิต แต่อาจส่งผลเสียต่อสุขภาพช่องปากและด้านอื่นๆ ได้ในระยะยาว วันนี้หมอณัฐจะมาพูดถึงสาเหตุ ผลข้างเคียง และวิธีแก้ปัญหาดังกล่าวเพื่อเรียกคืนความมั่นใจในรอยยิ้มของคุณกันค่ะ

ฟันสบเปิดคืออะไร

เป็นลักษณะฟันที่ผิดปกติโดยฟันหน้าบนและล่างห่างจากกันระหว่างที่สบฟัน ไม่สามารถปิดฟันให้สนิทได้เมื่อยิ้มหรือกัดฟัน โดยภาวะดังกล่าวมีผลต่อการใช้ชีวิตประจำวันที่ยากขึ้น ทั้งการบดเคี้ยวอาหารได้ไม่เต็มประสิทธิภาพ การออกเสียงพูดไม่ชัดในบางคำ และอาจทำให้ใบหน้าผิดรูปได้

สาเหตุของฟันสบเปิด

พันธุกรรม หากคนในครอบครัวมีโครงสร้างของกระดูกขากรรไกรผิดปกติ ก็อาจส่งต่อความผิดปกตินี้มาสู่ลูกหลานได้
พฤติกรรมเสี่ยง เช่น การดุนลิ้น การดูดนิ้ว การใช้จุกนมหลอก การกัดเล็บ ที่ทำให้ฟันหน้าบนเคลื่อนไปด้านนอก ส่วนฟันหน้าล่างถอยไปด้านในแทน
ขากรรไกรเจริญเติบโตผิดปกติ ส่งผลให้ขากรรไกรบนและล่างไม่สมดุลกัน ทำให้ฟันบนและฟันล่างไม่สัมผัสกันขณะปิดปาก
มีปัญหาเกี่ยวกับฟัน เช่น ฟันมีรูปร่างผิดปกติ (ฟันหน้าเกิน ฟันหลังสูงเกินไป) คนไข้สูญเสียฟันบางซี่ ฟันเคลื่อนออกจากตำแหน่งปกติ
ฟันสึก จากฟันผุหรือการบดเคี้ยวอาหารไม่สมดุล ทำให้ฟันยาวหรือสูงผิดปกติจนกลายเป็นฟันสบเปิด
ติดเครื่องมือจัดฟัน แม้ว่าการจัดฟันจะช่วยให้ฟันเรียงตัวเป็นระเบียบ แต่ก็อาจเกิดความผิดปกติได้หากคนไข้ไม่ได้ปรับเครื่องมือจัดฟันตามระยะเวลาที่กำหนด

ฟันสบเปิดมีกี่แบบ อะไรบ้าง

ฟันสบเปิดด้านหน้า (Anterior Open Bite) เป็นภาวะที่ฟันหน้าบนและล่างไม่สามารถสัมผัสกันได้ แต่ฟันด้านหลังสัมผัสกับฟันบนขณะบดเคี้ยวอาหารหรือกัดฟัน โดยภาวะดังกล่าวมีสาเหตุมาจากพฤติกรรมการดูดนิ้วหรือใช้จุกนมหลอกมากเกินไป
ฟันสบเปิดด้านหลัง (Posterior Open Bite) เป็นภาวะที่ฟันหลังบางซี่ไม่สัมผัสกันเนื่องจากมีช่องว่างระหว่างฟันบนและฟันล่างด้านหลัง ภาวะดังกล่าวมีสาเหตุมาจากการเจริญเติบโตของขากรรไกรไม่สมดุล

ผลข้างเคียงจากฟันสบเปิด

บดเคี้ยวอาหารได้ไม่ถนัด บดเคี้ยวไม่ละเอียด และมีผลต่อระบบย่อยอาหารในระยะยาว
ออกเสียงพูดไม่ชัดในบางคำ เช่น เสียง ส ซ ช
เป็นแผลในช่องปากง่าย เนื่องจากเลผอกัดกระพุ้งแก้มหรือกัดริมฝีปากอยู่บ่อยๆ
ข้อต่อขากรรไกรผิดปกติ ทำให้มีเสียงคลิกหรือรู้สึกปวดขากรรไกร
ใบหน้าผิดรูป ดูยาวเกินไป เนื่องจากขากรรไกรยื่นออกมามากเกินไป
ฟันสึก เสื่อมสภาพไวขึ้นเนื่องจากมีแรงกดที่ไม่สมดุล
ความมั่นใจในตัวเองลดลงจากใบหน้าที่ผิดรูปหรือการออกเสียงที่ไม่ชัดเจน

ฟันสบเปิด หายเองได้ไหม

โดยทั่วไปแล้วภาวะดังกล่าวไม่สามารถหายได้เองเนื่องจากต้นตอของปัญหาโดยส่วนใหญ่มักเกิดจากการจัดเรียงฟันหรือกระดูกขากรรไกรที่ไม่ถูกต้อง แต่หากฟันสบเปิดจากพฤติกรรมเสี่ยง เช่น การดูดนิ้ว การกัดเล็บ ก็อาจรักษาได้หากหยุดพฤติกรรมดังกล่าว แต่ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับช่วงวัยของคนไข้ด้วยว่าอยู่ในช่วงไหน หากเป็นช่วงเด็กหรือวัยรุ่นแล้วมีฟันสบเปิดจากพฤติกรรมก็สามารถรักษาได้ง่ายหน่อยเนื่องจากอยู่ในช่วงวัยที่กระดูกขากรรไกรกำลังเจริญเติบโต แต่หากเป็นวัยผู้ใหญ่ที่กระดูกขากรรไกรเจริญเติบโตเต็มที่แล้วก็ไม่สามารถรักษาได้แม้จะหยุดพฤติกรรมเสี่ยงมานานแล้วก็ตาม จำเป็นต้องเข้ารับการรักษาด้วยวิธีทางการแพทย์เท่านั้นค่ะ

ฟันสบเปิด รักษาด้วยวิธีไหนบ้าง

1. การจัดฟัน

เป็นวิธีการรักษาอันดับต้นๆ ที่ช่วยปรับตำแหน่งให้ฟันหน้าบนและล่างสัมผัสกันพอดี เนื่องจากเครื่องมือจัดฟันจะเคลื่อนย้ายฟันที่อยู่ในตำแหน่งไม่ถูกต้องให้อยู่ในตำแหน่งที่เหมาะสม ช่วยให้ฟันบนและล่างสัมผัสกันพอดี และช่วยปรับสมดุลของขากรรไกรไปในตัว ในบางกรณีอาจใช้เครื่องมือเสริม เช่น เครื่องมือแบบบล็อก (Bite Block) สำหรับปรับสัมผัสของฟันในช่วงระหว่างจัดฟัน

2. ศัลยกรรมช่องปาก

หากคนไข้ฟันสบเปิดจากปัญหากระดูกขากรรไกรหรือโครงสร้างใบหน้าผิดปกติ ทันตแพทย์อาจจำเป็นต้องผ่าตัดเพื่อแก้ไขตำแหน่งของกระดูกขากรรไกรให้สมดุล โดยทันตแพทย์จะประเมินสภาพของฟันและขากรรไกรอย่างละเอียด เมื่อวานแผนการรักษาได้แล้วทันตแพทย์จะทำการผ่าตัดขากรรไกรเพื่อปรับตำแหน่งของกระดูกขากรรไกรให้เหมาะสมโดยตัดและย้ายกระดูกขากรรไกรเพื่อให้ฟันหน้าบนและฟันหน้าล่างสัมผัสกัน ช่วยให้ฟันสบกันเป็นปกติ แต่ทั้งนี้คนไข้อาจมีอาการปวดบวมหรือมีแผลหลังผ่าตัด จำเป็นต้องดูแลตัวเองตามคำแนะนำของทันตแพทย์อย่างเคร่งครัด

3. ใช้เครื่องมือยึดตำแหน่งฟันหรือกระดูกขากรรไกร

การใช้เครื่องมือยึดตำแหน่งฟันหรือกระดูกขากรรไกร (Orthopedic / Orthodontic Appliances) จะช่วยปรับตำแหน่งของฟันหรือกระดูกขากรรไกรให้อยู่ในตำแหน่งที่ถูกต้อง ซึ่งจะช่วยรักษาฟันสบเปิดที่เกิดจากปัญหาฟันเรียงตัวไม่เป็นระเบียบหรือปัญหาโครงสร้างขากรรไกรผิดปกติ ยกตัวอย่างเช่น บล็อกกัด (Bite Blocks) เป็นเครื่องมือที่ช่วยยึดตำแหน่งฟันเพื่อปรับตำแหน่งของฟันบนและฟันล่างให้สัมผัสกัน, เครื่องแอคทิเวเตอร์ (Activator Appliance) สำหรับปรับตำแหน่งของขากรรไกรให้เข้าที่โดยการย้ายขากรรไกรไปยังทิศทางที่ทันตแพทย์กำหนดไว้, อุปกรณ์เฮิร์บสท์ (Herbst Appliance) เป็นเครื่องมือยึดตำแหน่งของขากรรไกรในกรณีที่มีปัญหากระดูกขากรรไกรผิดปกติ เป็นต้น

4. ปรับเปลี่ยนพฤติกรรม

กรณีที่คุณมีพฤติกรรมเสี่ยง เช่น กัดเล็บ ดูดนิ้ว ดุนลิ้น ใช้ฟันกัดของแข็ง ทันตแพทย์จะแนะนำให้คุณหยุดพฤติกรรมดังกล่าวทั้งหมด โดยการพูดคุยและสร้างความตระหนักถึงข้อเสียจากการดูดนิ้วหรือกัดเล็บให้แก่คนไข้ แต่หากยังไม่เป็นผลทันตแพทย์จะแนะนำให้ใช้ผ้าพันนิ้วหรือแผ่นกันดูดนิ้วหรือใช้น้ำยาทาเล็บรสขมที่ปลอดภัยต่อร่างกายแต่อาจรู้สึกไม่สบายปาก ซึ่งจะช่วยให้คนไข้เลิกดูดนิ้วได้ง่ายขึ้น

แม้ว่าปัญหาฟันสบเปิดจะสามารถรักษาให้หายได้ก็จริง แต่หากคุณดูแลช่องปากไม่ดีพอก็อาจเสี่ยงต่อปัญหาสุขภาพช่องปากอื่นๆ ตามมาและอาจยืดระยะเวลาในการรักษาให้นานออกไปอีกด้วย และที่สำคัญหากคนไข้เลือกคลินิกหรือสถานพยาบาลที่ไม่ได้มาตรฐานก็อาจเสี่ยงต่อการกลับมารักษาปัญหาฟันสบเปิดซ้ำได้ในอนาคต ดังนั้นหมอณัฐจึงขอแนะนำให้คุณศึกษาข้อมูลของคลินิกหรือสถานพยาบาลให้ดีก่อนตัดสินใจเข้ารับการรักษา ทั้งนี้ก็เพื่อให้คุณรักษาปัญหาฟันได้อย่างสบายใจ ไม่ต้องมานั่งรักษาซ้ำค่ะ

บทความที่น่าสนใจ

จัดฟันที่ไหนดี ทำไมต้อง Toothluck Dental Clinic

หากคุณมีปัญหาช่องปาก ไม่ว่าจะเป็นฟันซ้อนฟันเก ฟันห่าง ฟันสบผิดปกติ หรือกำลังมองหาคลินิกสำหรับดูแลฟัน เรา Tooth Luck Detal Clinic เป็นคลินิกทันตกรรมสำหรับเด็กและทุกคนในครอบครัว เรามีทีมทันตแพทย์พร้อมให้บริการทันตกรรมมากมาย ไม่ว่าจะเป็นจัดฟัน ถอนฟัน ผ่าฟันคุด ฟอกสีฟัน ขูดหินปูน อุดฟัน รักษารากฟัน รากฟันเทียม วีเนียร์ ฟันปลอม และบริการทันตกรรมสำหรับเด็ก มาพร้อมเครื่องมือที่ทันสมัย ได้มาตรฐาน และครบครัน ทั้งนี้ก็เพื่อสุขภาพช่องปากที่ดีที่สุดสำหรับเด็ก ๆ และชาวจังหวัดขอนแก่นอย่างแท้จริง