ฟันเบี้ยวเกิดจากอะไร จัดฟันได้ไหม มีวิธีรักษาอย่างไรได้บ้าง

ฟันเบี้ยว เป็นปัญหาช่องปากที่สร้างความกังวลให้กับใครหลายคนมาอย่างยาวนาน นอกจากจะส่งผลต่อต่อรอยยิ้มที่ไม่มั่นใจแล้ว ยังนำไปสู่ปัญหาสุขภาพช่องปากอื่นๆ ตามมาได้ในระยะยาว บทความนี้หมอณัฐจะพาทุกคนไปทำความเข้าใจถึงสาเหตุที่ทำให้ฟันไม่เรียงตัวเป็นระเบียบ พร้อมทั้งแนะนำวิธีการรักษาที่เหมาะกับคุณ เพื่อให้คุณเลือกวิธีการรักษาที่เหมาะสมและมีรอยยิ้มที่มั่นใจมากยิ่งขึ้นค่ะ

ฟันเบี้ยวคืออะไร

เป็นภาวะที่ฟันเรียงตัวผิดแนวหรือซ้อนเก ไม่อยู่ในตำแหน่งที่ควรจะเป็นเมื่อเทียบกับแนวขากรรไกร ซึ่งอาจเกิดจากหลายปัจจัย เช่น พันธุกรรม ขนาดฟันที่ใหญ่เกินไป สูญเสียฟันน้ำนมหรือฟันแท้ก่อนวัยอันควร รวมถึงพฤติกรรมบางอย่างในวัยเด็ก เช่น การดูดนิ้ว หรือใช้จุกนมหลอกนานเกินไป หากปล่อยไว้โดยไม่รีบรักษา อาจส่งผลต่อการเคี้ยว การพูดและการดูแลช่องปากที่ลำบากขึ้น ซึ่งเป็นการเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดฟันผุ เหงือกอักเสบ ปวดขากรรไกร และสูญเสียความมั่นใจในรอยยิ้มระยะยาว

ฟันเบี้ยว เกิดจากอะไร

1. สาเหตุทางพันธุกรรมและพัฒนาการ

ปัจจัยทางพันธุกรรมมีบทบาทสำคัญอย่างมากต่อการกำหนดลักษณะโครงสร้างของฟันและขากรรไกร นอกจากนี้ ยังมีสาเหตุอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาการของฟันและขากรรไกร ได้แก่

ขนาดขากรรไกรไม่สัมพันธ์กับขนาดฟัน ขากรรไกรเล็กเกินไป หรือฟันใหญ่เกินไป ทำให้ฟันไม่มีพื้นที่พอในการเรียงตัว ส่งผลให้ฟันเบี้ยวหรือเก ฟันล่างคร่อมฟันบน
สูญเสียฟันน้ำนมก่อนเวลาอันควร ฟันน้ำนมหลุดเร็วเกินไป ทำให้ฟันแท้ที่กำลังจะขึ้นเคลื่อนที่ผิดตำแหน่ง หรือไม่มีพื้นที่ขึ้น ทำให้ฟันเบี้ยวตามมา
ฟันเกิน / ฟันคุด ฟันที่งอกเกินจำนวนปกติ หรือฟันคุดที่ขึ้นไม่ได้เต็มที่ อาจไปเบียดดันฟันซี่อื่นให้เคลื่อนที่ออกจากแนวเดิม

2. สาเหตุจากพฤติกรรมและนิสัยในชีวิตประจำวัน

พฤติกรรมบางอย่างในวัยเด็กและแม้แต่ในวัยผู้ใหญ่ก็อาจส่งผลกระทบต่อการเรียงตัวของฟันได้เช่นกัน หากทำอย่างต่อเนื่อง อาจทำให้ฟันเคลื่อนที่หรือขากรรไกรพัฒนาผิดปกติไป ไม่ว่าจะเป็น

ดูดนิ้ว ดูดจุกนมปลอม หรือกัดเล็บ พฤติกรรมเหล่านี้หากทำต่อเนื่องนานเกินไป อาจทำให้ฟันและขากรรไกรเจริญเติบโตผิดรูป เช่น ฟันหน้าบนยื่น หรือฟันไม่สบกัน
หายใจทางปากเรื้อรัง การหายใจทางปากบ่อยๆ ทำให้ลิ้นอยู่ผิดตำแหน่งและกดดันขากรรไกร ส่งผลให้ขากรรไกรบนแคบลง ฟันหน้ายื่น รูปหน้ายาวผิดปกติ
นอนกัดฟันหรือการบดเคี้ยวที่ไม่สมดุล: แรงกดดันที่ไม่เหมาะสมจากการกัดฟันหรือบดเคี้ยวข้างเดียว อาจทำให้ฟันบางซี่เคลื่อนที่ออกจากแนวเดิมและเกิดฟันเบี้ยว
สูญเสียฟันแท้และไม่มีฟันทดแทน เมื่อถอนฟันไปแล้วไม่ใส่ฟันปลอมทดแทน ฟันซี่ข้างเคียงอาจล้มเอียงเข้าสู่ช่องว่าง ทำให้ฟันที่เหลือเบี้ยวหรือฟันคู่สบยื่นยาวลงมา

ผลกระทบจากฟันเบี้ยว

เคี้ยวอาหารได้ไม่เต็มประสิทธิภาพ เมื่อฟันสบกันไม่พอดี จะทำให้คุณบดเคี้ยวอาหารไม่ละเอียด ส่งผลให้ระบบย่อยทำงานหนักขึ้น
พูดไม่ชัด / ออกเสียงผิดเพี้ยน ฟันเรียงตัวผิดอาจรบกวนการออกเสียงบางคำหรือบางพยัญชนะ เช่น ซ ส ศ C S X
เกิดกลิ่นปากง่าย เนื่องจากเศษอาหารและแบคทีเรียสะสมบริเวณฟันซี่ที่แปรงไม่ถึง
ฟันสึกหรือแตกง่าย ฟันเบี้ยวบางซี่จะรับแรงกดมากกว่าปกติเนื่องจากมีการสบฟันที่ไม่สมดุล
รูปลักษณ์ใบหน้าเปลี่ยน ฟันและขากรรไกรส่งผลต่อโครงสร้างใบหน้า และการมีฟันเบี้ยวอาจทำให้ใบหน้าดูเอียงหรือไม่สมมาตรอย่างเห็นได้ชัด
สูญเสียความมั่นใจ คุณอาจยิ้มได้ไม่เต็มที่ หรือไม่กล้าเข้าสังคมจากความกังวลในเรื่องรูปร่างของฟัน
เสี่ยงฟันผุและเหงือกอักเสบง่ายขึ้น ฟันเบี้ยวจะทำให้คุณทำความสะอาดฟันทุกซี่ได้ยากขึ้นและไม่หมดจด เมื่อเศษอาหารตกค้างในช่องปากก็จะเกิดคราบจุลินทรีย์สะสม ซึ่งเป็นต้นเหตุของปัญหาฟันผุและเหงือกอักเสบ
ปวดกรามและข้อต่อขากรรไกร (Temporomandibular Joint Disorder) การสบฟันผิดตำแหน่งทำให้ข้อต่อกรามทำงานผิดปกติ เกิดอาการปวด ตึง หรือมีเสียงดังเมื่อขยับกราม

ฟันเบี้ยว รักษาได้ไหม?

ฟันเบี้ยวรักษาได้ค่ะ ส่วนใหญ่จะใช้วิธีจัดฟันเพื่อปรับตำแหน่งฟันให้เรียงตัวกันตามแนวขากรรไกร ทั้งนี้คุณสามารถเลือกติดเครื่องมือจัดฟันโลหะ แบบใส หรือแบบถอดได้ ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของปัญหาและคำแนะนำของทันตแพทย์ แต่ในบางกรณีอาจต้องจัดฟันร่วมกับการรักษาขากรรไกรหรือถอนฟันบางซี่เพื่อให้มีพื้นที่เพียงพอในการจัดเรียงฟันด้วยนะคะ

ฟันเบี้ยว รักษาได้ด้วยวิธีไหนบ้าง?

1. การจัดฟัน

การจัดฟันเป็นวิธีการหลักในการแก้ไขปัญหาฟันเบี้ยว โดยใช้เครื่องมือต่างๆ ในการเคลื่อนฟันไปยังตำแหน่งที่ต้องการอย่างช้าๆ และต่อเนื่อง การจัดฟันไม่เพียงช่วยให้ฟันเรียงตัวสวยงามขึ้น แต่ยังช่วยปรับการสบฟันให้ถูกต้อง ซึ่งส่งผลดีต่อการบดเคี้ยวอาหาร การออกเสียง และลดปัญหาช่องปากอื่นๆ ได้ โดยการจัดฟันมีหลายแบบ ได้แก่

1.1 จัดฟันแบบโลหะ (Metal Braces)

เป็นการจัดฟันโดยใช้เครื่องมือจัดฟันที่ทำจากโลหะติดบนผิวฟันด้านนอก และใช้ยางรัดหรือยางโอริง (O-ring) ยึดลวดจัดฟันเอาไว้ ข้อดีคือตัวเครื่องมือมีความแข็งแรง ทนทาน และมีค่าใช้จ่ายที่ถูกกว่าการจัดฟันแบบอื่น เหมาะสำหรับผู้ที่มีปัญหาฟันเบี้ยวในระดับต่างๆ ตั้งแต่ปัญหาเล็กน้อยไปจนถึงปัญหาที่มีความซับซ้อนมาก สามารถปรับเครื่องมือได้อย่างละเอียดตามแผนการรักษา เพียงแต่อาจมีความสวยงามน้อยกว่าและอาจเกิดการระคายเคืองในช่องปากได้ในช่วงแรก และที่สำคัญคุณต้องมีวินัยในการเข้ารับการปรับเครื่องมือตามนัดของทันตแพทย์อย่างเคร่งครัด เพื่อให้ผลลัพธ์ตรงตามแผนการรักษา

1.2 จัดฟันแบบเซรามิก (Ceramic Braces)

หลักการทำงานจะคล้ายกับการจัดฟันแบบโลหะ เพียงแต่เครื่องมือที่ใช้จะเป็นวัสดุเซรามิกสีใสหรือสีเหมือนฟัน ทำให้มองเห็นเครื่องมือได้น้อยกว่าแบบโลหะ เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการความสวยงามในระหว่างการรักษา ข้อดีคือมีความกลมกลืนกับสีฟันมากกว่า แต่ข้อจำกัดคืออาจมีโอกาสแตกหักได้ง่ายกว่าโลหะและมีราคาสูงกว่าเล็กน้อย นอกจากนี้ ยางรัดที่ใช้กับเครื่องมือเซรามิกอาจเปลี่ยนสีได้หากรับประทานอาหารที่มีสีเข้มบ่อยๆ

1.3 จัดฟันแบบดามอน (Damon System)

เป็นการจัดฟันแบบ Self-ligating มีกลไกแบบบานพับเปิด-ปิดสำหรับยึดลวดจัดฟัน จึงไม่จำเป็นต้องใช้ยางรัดฟัน ข้อดีคือช่วยลดแรงเสียดทาน ทำให้ฟันเคลื่อนที่ได้เร็วขึ้น และใช้เวลาน้อยลงในการปรับเครื่องมือที่คลินิก เพียงแต่มีค่าใช้จ่ายสูงกว่าแบบโลหะทั่วไปและอาจไม่เหมาะกับทุกปัญหานะคะ

1.4 จัดฟันด้านใน (Lingual Braces)

เป็นการจัดฟันที่ติดเครื่องมือไว้ที่ด้านในของฟัน ทำให้มองไม่เห็นเครื่องมือจากภายนอก เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการความสวยงามสูงสุด ข้อดีคือไม่รบกวนความสวยงามภายนอก แต่มีข้อจำกัดตรงที่เกิดการระคายเคืองลิ้นในระยะแรก ทำความสะอาดได้ยากกว่า รวมถึงค่าใช้จ่ายที่ค่อนข้างสูงมากอีกด้วย

1.5 จัดฟันแบบใส (Clear Aligners / Invisalign)

เป็นการจัดฟันที่ใช้เครื่องมือจัดฟันแบบถอดได้ที่ทำจากพลาสติกใส ออกแบบมาเฉพาะบุคคล ข้อดีคือมองไม่เห็นเครื่องมือ จึงมีความสวยงามสูง คุณสามารถถอดออกได้ขณะรับประทานอาหารและแปรงฟัน ช่วยให้คุณทำความสะอาดฟันง่ายกว่าเครื่องมือจัดฟันแบบอื่น เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการความสะดวกสบายและความสวยงาม แต่มีข้อจำกัดตรงที่มีค่าใช้จ่ายสูงมากและสูงกว่าเครื่องมือจัดฟันแบบอื่น

2 การรักษาร่วมกับการผ่าตัดขากรรไกร (Orthognathic Surgery)

ในบางกรณีที่ปัญหาฟันเบี้ยวเกิดจากความผิดปกติของโครงสร้างขากรรไกรที่มีความรุนแรง เช่น ขากรรไกรยื่นหรือหดมากเกินไป การจัดฟันเพียงอย่างเดียวอาจไม่เพียงพอ จำเป็นจะต้องผ่าตัดขากรรไกรควบคู่กับการจัดฟัน เพื่อปรับตำแหน่งขากรรไกรให้เหมาะสมและแก้ไขการสบฟันให้ถูกต้อง วิธีนี้จะช่วยให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีที่สุดในระยะยาว แต่อาจต้องแลกกับการใช้เวลาฟื้นตัวที่นานและมีค่าใช้จ่ายสูงค่ะ

สุดท้ายนี้หากคุณต้องการจัดฟันจริงๆ หมอณัฐแนะนำให้ศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับคลินิกทันตกรรมที่สนใจก่อนว่า มีความน่าเชื่อถือแค่ไหน ทันตแพทย์มีความชำนาญและประสบการณ์มากน้อยแค่ไหน แล้วตัวคลินิกเองเดินทางสะดวกไหม มีโปรโมชั่นที่น่าสนใจอะไรบ้าง ทั้งนี้ก็เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีที่สุดสำหรับตัวคุณเองค่ะ

อ่านรายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับการจัดฟัน คลิก >>> จัดฟัน

บทความที่น่าสนใจ

ดูแลช่องปากที่ไหนดี ทำไมต้อง Toothluck Dental Clinic

หากคุณมีปัญหาช่องปาก ไม่ว่าจะเป็นฟันซ้อนฟันเก ฟันห่าง ฟันสบผิดปกติ หรือกำลังมองหาคลินิกสำหรับดูแลฟัน เรา Tooth Luck Detal Clinic เป็นคลินิกทันตกรรมสำหรับเด็กและทุกคนในครอบครัว เรามีทีมทันตแพทย์พร้อมให้บริการทันตกรรมมากมาย ไม่ว่าจะเป็นจัดฟัน ถอนฟัน ผ่าฟันคุด ฟอกสีฟัน ขูดหินปูน อุดฟัน รักษารากฟัน รากฟันเทียม วีเนียร์ ฟันปลอม และบริการทันตกรรมสำหรับเด็ก มาพร้อมเครื่องมือที่ทันสมัย ได้มาตรฐาน และครบครัน ทั้งนี้ก็เพื่อสุขภาพช่องปากที่ดีที่สุดสำหรับเด็ก ๆ และชาวจังหวัดขอนแก่นอย่างแท้จริง