ฟันกัดไขว้คืออะไร มีผลอย่างไรต่อฟัน ทำไมต้องรีบรักษาโดยด่วน

โดยทั่วไปแล้วฟันของคนเราจะสบอยู่ประมาณ 1-2 มม. แต่หากคุณกำลังประสบภาวะฟันสบลึกก็อาจสร้างความลำบากในการใช้ชีวิตพอสมควรและหากปล่อยไว้นานก็อาจสร้างปัญหาอื่นๆ ตามมาได้อีกมาก ไม่ว่าจะเป็นระบบย่อยที่ทำงานไม่เต็มประสิทธิภาพ, ฟันล่างด้านหน้าสึกกร่อนหรือผิดรูป, เป็นแผลบริเวณเพดานปาก และอื่นๆ อีกมาก ว่าแต่ภาวะดังกล่าวมีสาเหตุมาจากอะไร มีวิธีรักษาแบบไหนบ้าง วันนี้หมอณัฐจะมาเล่าให้ฟังค่ะ

ฟันสบลึกคืออะไร

เป็นภาวะการสบฟันผิดปกติที่เกิดจากฟันหน้าบนคร่อมฟันหน้าล่างมากกว่าปกติเนื่องจากกระดูกขากรรไกรห่างออกจากกันน้อยกว่าปกติ ทำให้ฟันหน้าบนปิดฟันหน้าล่างเกือบทั้งหมดจนแทบมองไม่เห็นและมีโอกาสที่ฟันล่างจะกัดโดนเพดานปากเวลาบดเคี้ยวอาหาร หรือปลายฟันหน้าล่างอาจไปเสียดสีกับโคนฟันหน้าบนอยู่บ่อยๆ ซึ่งจะนำมาสู่ปัญหาสุขภาพช่องปากอื่นๆ เช่น อาการปวดข้อต่อขากรรไกร, แผลในช่องปาก, ฟันสึกกร่อน เป็นต้น

สาเหตุของฟันสบลึก

พันธุกรรม หากคนในครอบครัวมีพันธุกรรมเกี่ยวกับลักษณะโครงสร้างของขากรรไกรและฟันที่ผิดปกติ คุณก็อาจได้รับมาทางพันธุกรรมได้เช่นกันค่ะ
พฤติกรรมเสี่ยง เช่น การดูดนิ้ว การติดจุกนมหลอก หรือการกัดเล็บเป็นเวลานานนับปี การรับประทานอาหารหรือเครื่องดื่มที่มีฤทธิ์เป็นกรด การเคี้ยวของแข็งเป็นประจำ รวมไปถึงการแปรงฟันผิดวิธีด้วย
ความผิดปกติของระบบฮอร์โมน ส่งผลให้กระดูกขากรรไกรเจริญเติบโตผิดปกติและทำให้ฟันหน้ายื่นออกมามากเกินไป
ปัญหาทางทันตกรรม เช่น ปัญหาฟันหายไปบางซี่ ฟันซ้อนเกที่ไม่ได้รับการแก้ไขเป็นเวลานาน ฟันล้มที่ทำให้ฟันซี่ข้างเคียงเคลื่อนตัวไม่เป็นระเบียบ
การสึกกร่อนของฟัน หากฟันหน้าบนและฟันหน้าล่างสึกลงก็จะทำให้ช่องว่างระหว่างฟันบนและฟันล่างลดลง ขากรรไกรล่างจึงเคลื่อนเข้าใกล้ขากรรไกรบนมากขึ้น ทำให้การสบฟันลึกกว่าเดิม

อาการของฟันสบลึก

บดเคี้ยวอาการลำบาก รู้สึกขยับปากไม่สะดวก
ออกเสียงพูดผิดปกติในบางคำ
ปวดบริเวณขากรรไกร มีเสียงคลิกเมื่ออ้าปากหรือกัดฟัน
ฟันหน้าล่างสึกกร่อนหรือสั้นลงจากการเสียดสีกับฟันหน้าบน
เกิดแผลบริเวณเพดานปากด้านใน
รู้สึกปวดฟันและเหงือก
ใบหน้าไม่สมดุล คางดูสั้น ริมฝีปากบนปิดสนิทมากผิดปกติ
ลดความมั่นใจในตัวเองเวลาพบปะผู้อื่น

ฟันสบลึก อันตรายไหม

อันตรายค่ะ เพราะฟันสบลึกจะสร้างผลกระทบระยะยาวต่อข้อต่อขากรรไกรและกล้ามเนื้อบริเวณนั้นทำงานผิดปกติ ทำให้ข้อต่อขากรรไกรเสื่อมไวขึ้น ทำให้คนไข้รู้สึกปวดบวม ไม่สบายบริเวณข้อต่อขากรรไกร บางรายอาจลากไปถึงศีรษะ หู คอหรือไหล่ได้ด้วย นอกจากนี้ยังทำให้เคลื่อนไหวขากรรไกรลำบากขึ้นโดยเฉพาะตอนรับประทานอาหาร

ฟันสบลึก ต้องผ่าตัดไหม

โดยทั่วไปแล้วหากคนไข้มีฟันสบลึกเพียงเล็กน้อยหรืออยู่ในระดับปานกลางก็ไม่จำเป็นต้องผ่าตัดแต่อย่างใด แต่หากคนไข้มีปัญหาฟันสบลึกในระดับที่รุนแรงหรือเกิดจากปัญหาโครงสร้างขากรรไกร การจัดฟันเพียงอย่างเดียวก็ไม่สามารถแก้ปัญหาได้ จำเป็นจะต้องผ่าตัดร่วมด้วยค่ะ

วิธีรักษาฟันสบลึก

1. การจัดฟัน

ถือเป็นวิธีการรักษาที่สามารถแก้ไขปัญหาการเรียงตัวของฟันได้อย่างมีประสิทธิภาพ เนื่องจากการจัดฟันจะช่วยปรับตำแหน่งของฟันหน้าและฟันหลัง, ปรับความสูงของฟันหลังและลดการสบลึกของฟันหน้า โดยทันตแพทย์จะใช้อุปกรณ์ช่วยขยายขากรรไกรหรือยางดึงฟัน (Elastic Bands) เพื่อช่วยให้แก้ปัญหาได้อย่างตรงจุด ทั้งนี้คนไข้สามารถเลือกรูปแบบการจัดฟันให้เข้ากับตัวเองมากที่สุด ไม่ว่าจะเป็นการจัดฟันโลหะแบบติดแน่น (Metal Braces), จัดฟันแบบเซรามิก (Ceramic Braces), จัดฟันแบบใส (Invisalign) แต่คนไข้บางรายอาจต้องจัดฟันร่วมกับการผ่าตัดขากรรไกร (Orthognathic Surgery) หากคนไข้มีโครงสร้างขากรรไกรผิดปกติร่วมกับฟันสบลึก โดยทั่วไปแล้วอาจใช้ระยะเวลาจัดฟันประมาณ 1.5-3 ปี ขึ้นอยู่กับระดับความซับซ้อนของปัญหาค่ะ

2. การใช้เครื่องมือขยายขากรรไกร

เป็นการใช้เครื่องมือขยายขนาดของขากรรไกรบนเพื่อเพิ่มพื้นที่สำหรับการเรียงตัวของฟันและปรับการสบฟันให้เหมาะสม โดยทันตแพทย์จะใส่เครื่องมือขยายขากรรไกรให้ติดแน่นกับฟันบนเพื่อให้คนไข้หมุนสกรูด้านบนเครื่องมือวันละ 1-2 ครั้งเพื่อเพิ่มแรงขยายเป็นเวลาประมาณ 1-3 เดือนและคงเครื่องมือไว้อีก 3-6 เดือน เพื่อให้กระดูกปรับตัวและยึดติดเข้ากับตำแหน่งใหม่ วิธีนี้จะเห็นผลได้ดีในคนไข้วัยเด็กและวัยรุ่นเนื่องจากเป็นช่วงวัยที่กระดูกขากรรไกรกำลังเจริญเติบโตและมีความยืดหยุ่น ช่วยให้เครื่องมือปรับทิศทางการเจริญเติบโตได้ดีกว่าวัยผู้ใหญ่ นอกจากลดฟันสบลึกได้แล้วยังช่วยแก้ปัญหาฟันซ้อนเกและลดความจำเป็นในการผ่าตัดในอนาคตอีกด้วยค่ะ แต่หากคุณเป็นคนไข้ที่อยู่ในช่วงวัยผู้ใหญ่แล้วไม่สามารถรักษาด้วยเครื่องมือชนิดนี้ได้เนื่องจากกระดูกขากรรไกรหยุดเจริญเติบโตแล้วค่ะ

3. การเสริมฟันหรือตกแต่งฟัน

วิธีนี้จะช่วยปรับสมดุลระหว่างฟันบนและฟันล่าง โดยเฉพาะในกรณีที่ฟันสึกหรอจนฟันหน้าสั้นลงหรือฟันหลังมีความสูงที่ไม่สมดุล สำหรับวิธีการเสริมหรือตกแต่งฟันจะแบ่งเป็น 4 แบบ ได้แก่ การเสริมความสูงของฟัน (Dental Build-Up) ด้วยวัสดุทางทันตกรรม เช่น คอมโพสิต (Composite) หรือครอบฟัน, การเสริมฟันหน้าที่สึกหรอด้วยวัสดุทางทันตกรรมเพื่อคืนรูปทรงและความยาวของฟัน, การตกแต่งฟัน (Enamel Shaping) โดยใช้เทคนิคตกแต่งเคลือบฟันเพื่อลดความยาวของฟันส่วนเกิน เหมาะสำหรับคนไข้ที่มีฟันสบลึกที่เกิดจากฟันที่ยื่นหรือยาวเกินไป และการครอบฟัน (Crown) เพื่อเพิ่มความแข็งแรงและสมดุลของการสบฟัน นอกจากจะช่วยรักษาปัญหาฟันสบลึกแล้วยังช่วยลดปัญหาการสึกหรอเพิ่มเติม, ช่วยให้ฟันเรียงตัวเป็นระเบียบ และที่สำคัญยังช่วยให้คนไข้ใช้งานฟันได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ สามารถรับประทานอาหารหรือออกเสียงคำพูดได้ชัดเจน

4. การผ่าตัดขากรรไกร

เป็นวิธีการรักษาฟันสบลึกที่เกิดจากโครงสร้างของกระดูกขากรรไกรผิดปกติหรือปัญหาการสบฟันที่ไม่สามารถรักษาได้ด้วยการจัดฟัน โดยทันตแพทย์จะสแกน 3 มิติและการจำลองเพื่อวางแผนตำแหน่งขากรรไกร จากนั้นจึงวางยาสลบและใช้อุปกรณ์ยึดตำแหน่งขากรรไกรใหม่ แม้จะเป็นการรักษาโครงสร้างของกระดูกขากรรไกรได้อย่างถาวร แต่ก็เป็นกระบวนการที่ซับซ้อนและจำเป็นต้องทำการรักษาโดยแพทย์ที่มีประสบการณ์สูงเท่านั้น

สำหรับการผ่าตัดขากรรไกรจะแบ่งเป็นการปรับตำแหน่งขากรรไกรบน (Maxillary Osteotomy) เหมาะสำหรับผู้ที่มีขากรรไกรบนยื่น, การปรับตำแหน่งขากรรไกรล่าง (Mandibular Osteotomy) เหมาะสำหรับผู้ที่ขากรรไกรล่างถอยหลัง, การผ่าตัดทั้งสองขากรรไกร (Bimaxillary Osteotomy) เหมาะสำหรับผู้ที่มีขากรรไกรผิดปกติทั้งบนและล่าง และเสริมกระดูกหรือปรับกระดูกขากรรไกรอื่นๆ เหมาะสำหรับผู้ที่มีขากรรไกรเล็กเกินไปหรือเกิดการสึกกร่อนของกระดูก

หากคุณกำลังประสบปัญหาฟันสบลึกอยู่ หมอณัฐขอแนะนำให้คุณทำการบ้านเกี่ยวกับคลินิกทันตกรรมให้ดีก่อนนะคะ เพราะถ้าคุณเลือกเพียงเพราะราคาถูกหรืออยู่ใกล้บ้าน ก็อาจเสี่ยงต่อผลข้างเคียงที่อาจตามมาหลังการรักษา เช่น ขากรรไกรอักเสบ, ปัญหาการบดเคี้ยวหรือการพูดคุยที่รุนแรงกว่าเดิม ที่นอกจากจะเจ็บตัวหนักกว่าเดิมแล้วยังเสียเงินเสียเวลารักษาที่นานขึ้นด้วยนะคะ

บทความที่น่าสนใจ

จัดฟันที่ไหนดี ทำไมต้อง Toothluck Dental Clinic

หากคุณมีปัญหาช่องปาก ไม่ว่าจะเป็นฟันซ้อนฟันเก ฟันห่าง ฟันสบผิดปกติ หรือกำลังมองหาคลินิกสำหรับดูแลฟัน เรา Tooth Luck Detal Clinic เป็นคลินิกทันตกรรมสำหรับเด็กและทุกคนในครอบครัว เรามีทีมทันตแพทย์พร้อมให้บริการทันตกรรมมากมาย ไม่ว่าจะเป็นจัดฟัน ถอนฟัน ผ่าฟันคุด ฟอกสีฟัน ขูดหินปูน อุดฟัน รักษารากฟัน รากฟันเทียม วีเนียร์ ฟันปลอม และบริการทันตกรรมสำหรับเด็ก มาพร้อมเครื่องมือที่ทันสมัย ได้มาตรฐาน และครบครัน ทั้งนี้ก็เพื่อสุขภาพช่องปากที่ดีที่สุดสำหรับเด็ก ๆ และชาวจังหวัดขอนแก่นอย่างแท้จริง