ยางจัดฟันหลุด เป็นอะไรไหม ทำไงดี หมอณัฐมีคำตอบมาฝาก

หลายคนอาจกังวลว่าถ้ายางจัดฟันหลุดแล้วจะต้องทำยังไงต่อไปดี จำเป็นต้องไปพบทันตแพทย์ทันทีเลยไหม มีวิธีแก้ในเบื้องต้นอย่างไรบ้าง วันนี้ หมอณัฐมีข้อมูลเกี่ยวกับสาเหตุที่ยางหลุด ผลกระทบที่อาจเกิดขึ้น รวมถึงแนวทางปฏิบัติที่ถูกต้องเพื่อรับมือกับสถานการณ์ดังกล่าว เพื่อให้การจัดฟันเป็นไปอย่างราบรื่นค่ะ

ยางจัดฟันหลุด เป็นอะไรไหม?

เป็นแน่นอนค่ะ เพราะยางจัดฟัน (O-ring) มีหน้าที่สำคัญในการยึดลวดจัดฟันให้ยึดแน่นกับแบร็กเก็ต หากยางหลุดออก อาจทำให้ลวดเคลื่อนหรือหลุดออกจากตำแหน่งที่ทันตแพทย์วางไว้ ส่งผลให้เกิดแรงดึงบนฟันที่ไม่สม่ำเสมอกัน ฟันจึงเคลื่อนผิดทิศทางหรือเคลื่อนช้ากว่าที่ควรจะเป็น นอกจากนี้ลวดที่หลุดออกอาจบาดกระพุ้งแก้มหรือเหงือกจนเกิดแผลในช่องปากที่อาจสร้างความลำบากในการใช้ชีวิตประจำวันพอสมควรเลยค่ะ

ผลกระทบจากยางจัดฟันหลุด

1. ทำให้การเคลื่อนที่ของฟันผิดปกติ

ยางจัดฟันทำหน้าที่สำคัญในการยึดลวดจัดฟันไว้กับแบร็กเก็ต ซึ่งลวดนี้เองจะเป็นตัวออกแรงดึงหรือผลักฟันให้เคลื่อนไปในทิศทางที่ทันตแพทย์วางแผนไว้ แต่หากยางหลุดออกแม้เพียงจุดเดียว ก็อาจทำให้ลวดหลุดจากแบร็กเก็ตหรือไม่แน่นพอที่จะควบคุมการเคลื่อนของฟันต่อ ส่งผลให้ฟันซี่นั้นหยุดเคลื่อนหรือเคลื่อนไปในทิศทางที่ไม่ถูกต้อง อาจบิดตัว เอียง หรือห่างจากซี่ข้างเคียง ทำให้รูปแบบการเรียงตัวของฟันเสียสมดุลและส่งผลให้แผนการจัดฟันทั้งหมดอาจต้องปรับใหม่หรือใช้เวลารักษาที่นานขึ้น

2. ระยะเวลาการจัดฟันยืดออกไป

เมื่อฟันไม่เคลื่อนที่ตามแผนที่วางไว้ อาจส่งผลโดยตรงต่อภาพรวมของการเรียงฟันทั้งหมด ทำให้คุณต้องใช้เวลาในการปรับตำแหน่งหรือดึงฟันให้กลับมาอยู่ในแนวที่ต้องการ ที่นานขึ้น ทำให้ทันตแพทย์อาจต้องเพิ่มจำนวนครั้งในการนัดหรือต่ออายุการรักษาออกไปเพื่อแก้ไขจุดที่คลาดเคลื่อน ส่งผลให้ระยะเวลาการจัดฟันโดยรวมยืดนานกว่าที่วางแผนไว้ตอนแรก นอกจากจะเสียเวลาแล้ว ยังเสียค่าใช้จ่ายเพิ่มขึ้นในระยะยาวอีกด้วยค่ะ

3. รู้สึกไม่สบายและระคายเคืองช่องปาก

ในบางกรณีที่ยางจัดฟันหลุดออก ลวดที่เคยถูกยึดไว้แน่นอาจหลุดลอยหรือยื่นออกจากแบร็กเก็ตจนปลายลวดทิ่มแทงเนื้อเยื่อในช่องปาก เช่น กระพุ้งแก้ม เหงือก หรือลิ้น ทำให้เกิดอาการระคายเคือง เจ็บแสบ หรือเป็นแผลร้อนในตามจุดที่ถูกเสียดสีซ้ำ ๆ โดยเฉพาะเวลาพูดหรือเคี้ยวอาหาร ซึ่งไม่เพียงแต่สร้างความไม่สบายในการใช้ชีวิตประจำวัน แต่ยังอาจเพิ่มความเสี่ยงในการติดเชื้อหากแผลลึกหรือดูแลความสะอาดได้ไม่ดีพอ

4. ประสิทธิภาพการบดเคี้ยวลดลง

หากยางจัดฟันหลุดและไม่ได้รับการแก้ไขจนฟันบางซี่เคลื่อนผิดตำแหน่ง อาจทำให้การสบฟันระหว่างขากรรไกรบนและล่างไม่พอดีกัน แรงบดเคี้ยวจึงกระจายไม่สม่ำเสมอ บางจุดอาจรับแรงมากเกินไป ขณะที่บางจุดกลับไม่สัมผัสกันเลย ทำให้ประสิทธิภาพการเคี้ยวอาหารลดลง เคี้ยวยากขึ้น เคี้ยวไม่ละเอียด หรือรู้สึกเจ็บบางตำแหน่ง นอกจากจะทำให้คุณรู้สึกเบื่ออาหารง่ายขึ้นแล้ว อาจส่งผลต่อระบบย่อยอาหารในระยะยาวอีกด้วยค่ะ

5. เกิดปัญหาอื่นตามมา

หากยางจัดฟันหลุดและเกิดช่องว่างหรือมุมอับที่เศษอาหารเข้าไปติดได้ง่าย อาจมีผลต่อการทำความสะอาดที่ยากกว่าปกติและกลายเป็นแหล่งสะสมของคราบพลัคและแบคทีเรียในช่องปาก ซึ่งนำไปสู่ปัญหาฟันผุ เหงือกอักเสบ หรือมีกลิ่นปากตามมาโดยไม่รู้ตัว นอกจากนี้หากลวดหลุดแล้วไปบาดกระพุ้งแก้มหรือเหงือก อาจทำให้เกิดแผลหรือการอักเสบในจุดนั้นเพิ่มขึ้นอีกด้วย

รับมืออย่างไรเมื่อยางจัดฟันหลุด

ตรวจสอบตำแหน่งที่ยางหลุด โดยใช้กระจกส่องดูบริเวณที่รู้สึกว่าหลุดหรือหลวม เพื่อดูว่ายางหลุดจริงหรือไม่ ลวดยังอยู่ในตำแหน่งเดิมไหม
เก็บยางที่หลุดไว้ (ถ้ายังอยู่) หากยางยังอยู่ในปาก ให้เก็บใส่ซองหรือภาชนะที่สะอาดเพื่อนำไปให้ทันตแพทย์ดู (แม้จะใช้ไม่ได้แล้ว แต่ก็มีประโยชน์ต่อการประเมินสถานการณ์)
หลีกเลี่ยงการเคี้ยวฝั่งที่ยางหลุด กรณีที่ยังไม่สามารถไปพบทันตแพทย์ได้ทันที แนะนำให้เลี่ยงการเคี้ยวในฝั่งที่ยางหลุดก่อนนะคะ เพื่อป้องกันไม่ให้แรงเคี้ยวไปทำให้ลวดเคลื่อนหรือเครื่องมือส่วนอื่นเสียหายเพิ่มเติม
ระวังลวดหรือแบร็กเก็ตบาดช่องปาก หากลวดหลุดออกจากแบร็กเก็ตและมีปลายแหลม ให้ใช้ขี้ผึ้งจัดฟันปิดปลายไว้ชั่วคราวเพื่อลดการบาดเจ็บไปก่อนค่ะ
อย่าพยายามใส่ยางกลับเองเด็ดขาด เพราะการใส่ผิดวิธีอาจทำให้ฟันเคลื่อนผิดทิศทาง หรือทำให้เครื่องมือเสียหายหนักกว่าเดิม
ติดต่อคลินิกทันตกรรมทันที เพื่อแจ้งปัญหาและขอเข้ารับการแก้ไขโดยเร็วที่สุด หากปล่อยไว้นานอาจทำให้เครื่องมือเสียหายหนักขึ้น

ข้อควรระวังเมื่อยางจัดฟันหลุด

1. อย่าพยายามแก้ไขเองหากไม่แน่ใจ

การใช้เครื่องมือที่ไม่เหมาะสม หรือพยายามสอดลวดกลับเข้าไปเองโดยไม่มีความรู้ อาจทำให้เกิดการบาดเจ็บต่อเหงือกและเนื้อเยื่ออ่อนในช่องปาก หรืออาจทำให้แบร็กเก็ตและลวดจัดฟันเสียหายมากขึ้น ที่สำคัญยางชนิดนี้จะมีแรงดึงเฉพาะที่ต้องวางตามตำแหน่งที่ทันตแพทย์วางแผนไว้เท่านั้น การใส่ผิดอาจทำให้ฟันเคลื่อนผิดทิศทางได้

2. งดการรับประทานอาหารแข็งหรือเหนียวไปก่อน

ในช่วงที่ยางจัดฟันหลุด ควรงดรับประทานอาหารที่แข็ง เหนียว หรือที่ต้องใช้แรงเคี้ยวมากๆ ไปก่อน เพราะอาจทำให้เกิดความเสียหายเพิ่มเติมกับอุปกรณ์จัดฟัน หรือทำให้ยางเส้นอื่นๆ หลุดตามมาได้ง่ายขึ้น

3. การดูแลช่องปากในช่วงที่ยางจัดฟันหลุด

แปรงฟันอย่างระมัดระวังวันละ 2 ครั้ง โดยใช้แปรงขนนุ่ม เพื่อป้องกันการบาดเจ็บบริเวณที่ยางหลุด
ใช้ไหมขัดฟันอย่างระมัดระวัง เพื่อไม่ให้เกิดแผลบริเวณที่ลวดหรือแบร็กเก็ตอาจบาดเหงือก
งดอาหารแข็งหรือเหนียวที่อาจทำให้ลวดหรืออุปกรณ์หลุดเพิ่ม
ใช้น้ำยาบ้วนปากที่มีส่วนผสมของฟลูออไรด์ช่วยลดแบคทีเรียและป้องกันฟันผุ
หากมีแผลหรือบริเวณบาดเจ็บ ให้ใช้ขี้ผึ้งจัดฟันปิดไว้ชั่วคราวเพื่อบรรเทาอาการระคายเคือง
รักษาความสะอาดช่องปากอย่างเคร่งครัดตามคำแนะนำของทันตแพทย์ เพื่อป้องกันการสะสมของแบคทีเรียและคราบพลัค
หลีกเลี่ยงการใช้มือหรือสิ่งของอื่นเพื่อปรับหรือใส่ยางด้วยตัวเอง
นัดพบทันตแพทย์โดยเร็วที่สุดเพื่อรีบแก้ไขและใส่ยางจัดฟันใหม่อย่างถูกต้อง หากปล่อยไว้นานอาจมีผลทำให้ระยะเวลาการจัดฟันนานขึ้น

แม้ว่ายางจัดฟันหลุดอาจไม่ใช่ปัญหาร้ายแรง แต่ก็เป็นสัญญาณเตือนว่าคุณควรให้ความสำคัญและรีบติดต่อทันตแพทย์เพื่อแก้ไขโดยทันที เพราะการละเลยปัญหาดังกล่าวอาจส่งผลให้ฟันเคลื่อนที่ผิดตำแหน่งจนระยะเวลาในการจัดฟันนานขึ้น หรืออาจเกิดปัญหาอื่นๆ ตามมาได้ค่ะ สุดท้ายนี้หากคนไข้ต้องการจัดฟันจริงๆ หมอณัฐแนะนำให้ศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับคลินิกทันตกรรมที่สนใจก่อนว่า มีความน่าเชื่อถือแค่ไหน ทันตแพทย์มีความชำนาญและประสบการณ์มากน้อยแค่ไหน แล้วตัวคลินิกเองเดินทางสะดวกไหม มีโปรโมชั่นที่น่าสนใจอะไรบ้าง ทั้งนี้ก็เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีที่สุดสำหรับตัวคนไข้เองค่ะ

อ่านรายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับการจัดฟัน คลิก >>> จัดฟัน

บทความที่น่าสนใจ

ดูแลช่องปากที่ไหนดี ทำไมต้อง Toothluck Dental Clinic

หากคุณมีปัญหาช่องปาก ไม่ว่าจะเป็นฟันซ้อนฟันเก ฟันห่าง ฟันสบผิดปกติ หรือกำลังมองหาคลินิกสำหรับดูแลฟัน เรา Tooth Luck Detal Clinic เป็นคลินิกทันตกรรมสำหรับเด็กและทุกคนในครอบครัว เรามีทีมทันตแพทย์พร้อมให้บริการทันตกรรมมากมาย ไม่ว่าจะเป็นจัดฟัน ถอนฟัน ผ่าฟันคุด ฟอกสีฟัน ขูดหินปูน อุดฟัน รักษารากฟัน รากฟันเทียม วีเนียร์ ฟันปลอม และบริการทันตกรรมสำหรับเด็ก มาพร้อมเครื่องมือที่ทันสมัย ได้มาตรฐาน และครบครัน ทั้งนี้ก็เพื่อสุขภาพช่องปากที่ดีที่สุดสำหรับเด็ก ๆ และชาวจังหวัดขอนแก่นอย่างแท้จริง